Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.
roz- poczto akcj i daa ona spore rezultaty. Ale dopiero po roku Kongres i spoeczestwo uwiadomiy sobie rzeczvwist wielko bdw z czasw wojny - bdw, ktre (jak przypuszczano) do- prowadziy do "utratv" Eurovy Wschodniej, a w 1949 r. Chin. Bardziej od agentw Stalina zawinia w tym wrodzona iekkomyl- no Roosevelta i jego oczarowanie Stalinem, a w rezultacie sa- bo amerykaskiej polityki w czasie wojny. Ale Roosevelt ju nie y, a w miar postpu zimnej wojny demaskowano agentw i #ozliczano bdy przeszoci. Jak dotd nie wykryto niczego, co bv wadczyo, e agenci sowieccy wptynli na jak wan decyzj w polityce USA - oprcz 612 spraw skarbu - czy uzyskali jak szczeglnie cenn, tajn infor- macj - prcz spraw broni nuklearnej. Lecz te dwa wyjtki byy niezmiernie wane. Harry Dexter White, najbardziej wptywowy urzdnik w departamencie skarbu, ktry z pomoc Keynesa utwo- rzy powojenny, midzynarodowy system monetarny, by agentem sowieckim. To on ponosi odpowiedzialnoE za decyzj wrczenia rzdowi sowieckiemu matryc departamentu skarbu USA w celu wydrukowania banknotw okupacyjnych. Rzd amerykaski pod- j t decyzj w kwietniu 1944 r. Kosztowaa ona ostatecznie amerykaskich podatnikw 225 mln dolarw#. W 1945 r. Elizabeth Bentley, byy szpieg komunistyczny, powiedziaa FBI o istnieniu w USA dwch sowieckich siatek szpiegowskich. Na czele jednej sta ekonomista z departamentu skarbu, Nathan Gregory Silvermaster, na czele drugiej Victor Perlo z biura produkcji wojennej. Tajne informacje pochodziy te z departamentu sprawiedliwoci, z ad- ministracji gospodarki zagranicznej i z rady gospodarczej. Akcje FBI i Biura Sub Strategicznych (OSS) wykryy te przecieki z departamentw arm i marynarki wojennej, z biura wywiadu woj- skowego i samego OSS. W departamencie stanu pracowa Alger Hiss, ktry w Jacie by najbliszym wsppracownikiem Roosevel- ta, lecz co waniejsze, by doradc Edwarda Stettiniusa, uwaanego przez Anglikw za najwikszego (moe niewiadomego) stronnika Stalina w obozie aliantw. Wrd agentw sowieckich w dziedzinie bada atomowych byli Julius i Ethel Rosenbergowie, Morton Sobell, David Greenglass, Harry Gold, J. Peters (alins Alexander Stevens), ktremu Whittaker Chambers shiy za kuriera, i Jacob Golos. Posdzano take Klausa Fuchsa, ktrego niewinnoci do- wioda jednak brytyjska suba bezpieczestwa. Nie mona oceni caego rozmiaru szkd, jakie ci szpiedzy wyrzdzili interesom Zachodu, dopki nie otworz si wreszcie archiwa sowieckie. Ale sam fakt, e skonstruowanie bomby atomo- wej zabrao Rosji Radzieckiej tylko cztery lata (1945-1949), czyli nie wicej ni potrzebowa Manhanan Project, byo szokiem dla administracji Trumana i szefw departamentu obrony (choE nie dla niektrych czonkw spoecznoci naukowej). Amerykaska opi- nia publiczna przyja to fatalnie. Jednoczenie nastpi upadek Kuomintangu w Chinach. Rozpocz si nastpny okres, w ktrym problem sowieckiej penetracji w r Ldzie by w zasadzie rozwizany, ale jeszcze trway procesy i ledztwa winnych. Dopiero 25 stycznia 1950 r. uznano Algera Hissa winnym krzywoprzysistwa, poniewa 613 zatai swoj przynalenoE do partii komunistycznej. Jego sprawa najbardziej przycigaa uwag. W dwa tygodnie pniej senator Joe McC:arthy wygosi swoje synne pr#emwienie w Wheeling, w W#ugin Zachodniej, oznaj- miajc, e w departamencie stanu pracuje 205 znanych komunis- tw. Dao to pocztek polowaniu na czarownice na wielk skal, choE waciwie samo zjawisko powstao wtedy, gdy jego realne przyczyny ju zlikwidowano. McC:arthy ne nalea do prawicy, by radykalnym republikaninem. Szpiegostwem zainteresowa si po- przedniej jesieni, gdy zobaczy ponury raport FBI (nieaktualny ju od dwch lat). Krtko przed wygoszeniem przemwienia w Whe- eling by na obiedzie z ksidzem Edmundem Walshem, kierowni- kiem Szkoty Suby Zagranicznej przy Uniwersytecie Georgetown. By to college konserwatywnych jezuitw (zradykalizowali si do- piero w latach szedziesitych), ktry dostarcza wielkiej liczby absolwentw dla departamentu stanu. Znaczne ich zainteresowa- nie budzia dua liczba ultraliberaw, ktrzy weszli do departa- mentu w latach 1933-1945. Senator wyczu problem i zacz spraw rozdmuchiwa. Nie by on powanym politykiem, lecz awanturni- kiem, ktry traktowa politykjak gr. Jak to okreli najwnikliwszy z jego biografw: "To nie by fanatyk (...) by zdolny do prawdziwe- go gniewu, pogardy czy wrogoci, jak eunuch do maestwa (...) Wszystko to tylko udawa i nie mg zrozumie, e kto moe nie udawaE"'""