Ostatecznie dla naleĹźycie zorganizowanego umysĹu ĹmierÄ to tylko poczÄ tek nowej wielkiej przygody.
i' Hitler- pow'a ae skamplik wa'by wap˘'p c' niema ko-ro yjsk... - Ale§ Zwizek Radziecki w og˘le nie zamierza narusza pokoju w tym rejonie i niczym nie zagra§a Finland - zaoponowa' delegat radziecki. - Jestemy w'anie zainteresowani w tym, by zapewni pok˘j i prawdziwe bezpiecze¤stwo w omawianej strefie. Rzd nie- miecki winien uwzgl'dni t' okoliczno, jeli istotnie jest zaintere- owany w normalnyrn rozwoju stosunk˘w radziecko-niemieckich. Hitler, uchyli zy si' o:d wyraŚnej odp w.iedzi, raz je zcze po- wt˘rzy', §e podj'te ztruiea'zaj tybko db zagwara towania bez- piecze¤sitwa N nweg i §e ewem,tualmy komflvkt w rej azie Ba'tyku mia'by daleko §dce komsekwerucje. Tu ju§ zabrzmia'a nuta jawnej groŚby, kt˘rej ni.e w lavo by' p stawi be2 od'po wiedzi. - Wydaje si', i§ takie stanowisko wůprowa za nowy element do r.akowa¤, c:o nvo§e w sporsab isto Zy sk.amplikowa sytua.cj'- od paz' Mo' ton v. [...) R ibbenta'np, kt¤ry ůdaty.ch czas mae zabiera' g'osu, uzna' za wska m jaka pr y.say ni si' d jej naz'a owa ia. Wrnieszawszy i' wi'c do dyskusja, n efraso lin>crym tonem zauwa§y': - Na dobr spraw' nie ma awatlu do tego, aby robi z kwes i ¤sl ej pzoblem. Musia'o tu widlo znie zaj,jakie nieporozu- mienie..." (W. Bierie§kow, W nisji dyplo natycznej u Hitlera, frag- menty 27-48). Mo'otow ponownie owiadczy', i§ oczekuje szczeg˘'owych wyja- nie¤ ka¤clerza Rzeszy na temat sytuacji w Europie ze szczeg˘lnym uwzgl'dnieniem stosunk˘w radziecko-niemieckich. Dalsza wymiana pogld˘w prowadzi mog'a jedynie do upewnie- nia si' o hegemonistycznych zap'dach Trzeciej Rzeszy i rozdziale r˘l na kuli ziemskiej mi'dzy pa¤stwa osi. Wprawdzie, jak sugerowa' Hi- tler, przewidziano tak§e miejsce dla ZSRR, ale proponowane mu partnerstwo mia'o wyraŚnie drugorz'dne cechy. Niemcy nie by'y 261 sk'onne zagwarantowa respektowa.nia interes˘w wschodniego ssia- da. Chocia§ Hitler ponownie zapewnia', §e Pakt Trzech Mocar :tw nie jest w §adnym razie wymierzony w Zwizek Radziecki, nie zapobieg'o to jednak pojawiajcym si' rozbie§nociom mi'dzy sygnatariuszami uk'adu z 1939 r. Ribbentrop usi'owa' za wszelk cen' przekona Mo- 'otowa o czystoci intencji, jakimi kierowa'a si' Rzesza. Strona nie- miecka, usi'ujc unikn dalszych rozdŚwi'k˘w, z'o§y'a propozycj', by lVloskwa przystpi'a do bloku pa¤stw faszystowskich. Jak owiad- czy' Ribbentrop, Fhrer jest przekonany o po'rzebie dokonania po- dzia'u na stref' wp'yw˘w ZSRR, Niemiec, W'och i Japonii, przy czym interesy radzieckie koncentrowa'yby sig w rejonie Zatoki Perskiej i Oceanu Indyjskiego oraz, by mo§e, w basenie Morza Czarnego. Mo'otow usi'owa' dociec, jaka rola w ramach proponowanego Paktu Czterech wvznaczona zostanie Zwizkowi Radzieckiemu. lo'otow powr˘ci' do Moskwy i rozmawia' ze Stalinem i:a temat z'o§onej przez Hitlera i Ribbentropa oferty w sprawie przy'czenia si' ZSRR do paktu niemiecko-w'osko-japo¤skiego. 26 listopada na- desz'a za porednictwem ambasadora 5chulenburga odpowiedŚ rzdu ZSRR. Interesujc wymow' posiadaj nast'pujce fragmenty tego dokumentu : "Rzd radziecki jest got˘w przyj projekt Paktu Czterech Mo- carstw o wsp˘'pracy politycznej i gospodarczej, schematycznie zre- ferowany przez ministra spraw zagranicznych Rzeszy podczas rozmo- wy 13 listopada 1940 r., na nast'pujcych warunkach: 1. Przewiduje si', §e wojska niemieckie niezw'ocznie opuszcz Fin- landi', kt˘ra zgodnie z umow z 1939 r. wchodzi do radzieckiej strefy wp'yw˘w. Jednoczenie Zwizek Radziecki gwarantuje stasunki po- kojowe z Finlandi i obron' niemieckich interes˘w gospodarczych w Finlandii (eksport drewna i niklu). 2. Przewiduje si', §e w cigu najbli§szych miesi'cy bezpiecze¤stwo Zwizku Radzieckiego ze strony Cienin b'dzie zagwarantowane za- warciem paktu o pomocy wzajemnej mi'dzy Zwizkiemr Radzieckim a Bu'gari, kt˘ra pod wzgl'dem geograficznym znajduje si' wcwntrz strefy bezpiecze¤stwa granrc czarnomorskich Zwizku Radzieckiego, a tak§e budow bazy dla si' ldowych i morskich ZSRR w rejonie Bosforu i Dardaneli na warunkach d'ugoterminowej dzier§awy. 3. Przewiduje si', §e stref' na po'udnie od Batumi i Baku w og˘l- nym kierunku w stron' Zatoki Perskiej uznaje si' za centrum d§e¤ terytorialnych Zwizku Radzieckiego..." (ZSRR-Nie7n,cy 1939-- --1941..., s. 263-264)