Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.

 

Wielkiego znaczenia nabiera szybko rosnący wokół multi- mediów rynek sprzętu, oprogramowania i usług towarzyszących, przez giełdy świa- towe oceniany jako najbardziej przyszłościowy. Nie bez znaczenia jest też potencjał ludzki tego sektora: w USA już w 1996 roku ponad 600 tysięcy miejsc pracy zajmo- wanych było przez programistów, a sprzedaż oprogramowania przynosiła wpływy Nowe technologie w mediach 251 rzędu 100 mld dol., podczas gdy w Niemczech w roku 1998 w całym sektorze IT (In- formation Technology - Technologia Informacyjna) zatrudnionych było 700 tysięcy osób, w tym wielu z krajów postkomunistycznych i Indii. Głównym motorem fascynacji mediów „społeczeństwem informacyjnym" i tech- nologiami informacyjnymi był rozwój kompatybilnej z komputerem i mediowanej przez komputer komunikacji, co doprowadziło do sukcesywnych fal wspomnianej „dygitalizacji" wszystkich przemysłów kulturalnych. Rozwój komputeryzacji jest, więc ważnym tłem zrozumienia ciągłości i zmiany w mediach, przy czym należy przypomnieć, że dopiero w połowie lat 70. uświadomiono sobie, że wprowadzenie mikroprocesorów pozwoli na stworzenie nowego rodzaju komputera - komputera osobistego (personal computer, czyli PC), a nie (jak pierwotnie sądzono) na zmniej- szenie gabarytów dużych komputerów. Według danych Forrester Research z 1987 roku, liczba komputerów osobistych na świecie wzrosła z bliskiej zera w 1975 roku do 7 milionów w 1983 roku (z czego 1,4 miliona sprzedanych w samym USA). Do 1987 roku sprzedano już na świecie 50 milionów komputerów osobistych1. Od tego czasu zaczęto poważnie dyskutować o masowej obecności komputerów w domu i ich wykorzystaniu przez gospodarstwa domowe do potrzeb informacji i rozrywki. Do sukcesu komputera osobistego przyczyniło się współwystępowanie szeregu sprzyjających czynników, wśród których D. Hesmondhalgh wymienia2: ? wiele wojskowych zastosowań produktu, co przyczyniło się od początku szczod- rymi dotacjami na badania i rozwój, szczególnie pochodzącymi z Departamentu Obrony USA; ? powojenną ekspansję korporacji transnarodowych i ich umiędzynarodowienie, co stwarzało popyt na szybkie i wydajne technologie komunikowania się w skali globu; ? poszukiwanie nowych źródeł konkurencyjności międzynarodowej. Na fali zwal- niającej koniunktury gospodarczej pod koniec lat 60. i konkurencji ze strony ekspor- terów elektroniki użytkowej z Japonii i innych nowo uprzemysławiających się krajów południowo-wschodniej Azji, rządy krajów europejskich i USA zdecydowały się na przeznaczenie znacznych środków na rozwój sektora wysokich technologii, zakłada- jąc, że w długim okresie właśnie w nim będzie tkwiło źródło przewagi konkurencyj- nej tych krajów; II Chodzi o komputery osobiste używane głównie do pracy, a nie o komputery domowe - tych w połowie lat 80. w samym USA sprzedano 6 milionów. D. Hesmondhalgh, The Cultural Industries, Sagę Publications, London - Thousand Oaks - New Delhi 2005, s. 99-100. i 252 Media na rynki ? podsycane przez media społeczne oczekiwania co do nadejścia rewolucji infor- macyjnej i nieuchronności komputeryzacji, przekładające się na społeczne i kultu- rowe postawy względem komputeryzacji i informatyzacji. W fazie wstępnej istniało też oczekiwanie, że nowe technologie informacyjne nie będą jedynie domeną wiel- kich korporacji i że w ramach wzrostu ogólnej wiedzy społeczeństwa będzie się także w dziedzinie informatyzacji rozwijał ruch „zrób to sam" (Do-It-Yourself, czyli DIY), co w pewnej mierze się ziściło3. Równolegle do sukcesu komputerów domowych i osobistych istotne technolo- giczne zmiany dokonywały się też na odcinku domowej elektroniki użytkowej i do- tyczyły w szczególności magazynowania (nagrywania) i odtwarzania w formie ana- logowej i cyfrowej różnych treści medialnych (ale głównie dźwięku i obrazu): ? wynalezienie różnych formatów wielościeżkowej taśmy magnetycznej do zapi- su muzyki (rynek ten zdominował w końcu Philips z używanym do dziś formatem Compact Cassette, czyli popularnej kasety magnetofonowej); ? wynalezienie magnetowidu i różnych formatów zapisu filmu na kasecie wideo. Wojnę konkurencyjnych formatów wygrał lepiej wypromowany VHS (Video Home System) firmy Matsushita, mimo że konkurencyjne formaty Betamax (Sony) i V2000 (Philips) miały teoretycznie większe możliwości i oferowały lepszą jakość zapisu; ? wynalazienie przenośnego odtwarzacza muzyki analogowej (ewentualnie łączo- nego z radiem) - walkmana (Sony) i jego klonów. Po modzie na radia tranzystorowe w latach 60. kolej przyszła na miniaturyzację urządzenia odgrywającego muzykę, a jego przenośność, dyskretny i osobisty styl słuchania (przez słuchawki), długa au- tonomiczność działania na popularnych formatach baterii, możliwość noszenia na pasku itd. otworzyły drogę do nowego modelu korzystania z mediów w czasie i miej- scach do tej pory do tego nieprzeznaczonych (np. w podróży czy w czasie treningu); ? wynalezienie różnych, coraz to bardziej pojemnych formatów cyfrowego zapi- su wszelkich danych na nośniku zapisywanym przez laser (format CD stworzony przez Philipsa do zapisu muzyki jako płyta CD), następnie stale rozwijany i docze- kujący się permutacji: płyty jednorazowego zapisu CD-ROM (CD-Read Only Me- mory, ale z możliwością dogrywania kolejnych sesji), wielokrotnego zapisu CD-RW Naprzeciw tym oczekiwaniom wyszła m.in. firma Apple, oferująca pod koniec lat 70. swoje pierwsze osobiste komputery jako zestawy do składania. Za paradoks uważa się, że wiele „garażowych" firm oferujących sprzęt i oprogramowanie komputerowe (a do takich zaliczał się - oprócz wymienionego już Apple'a - także Microsoft Billa Gatesa) stało się później ostoją i wizytówką „kapitalizmu doby informatyzacji". Oczekiwania te nie do końca miały charakter płonny i utopijny