Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.

 

Aby wszedł w życie potrzebna jest jeszcze zgoda Dumy. Senat USA zabronił rozpoczęcia redukcji przed formalną ratyfikacją przez Rosję - w planach finansowych Stanów Zjednoczonych przeznaczono fundusze na utrzymanie dotychczasowej liczby silosów. Traktat o zakazie przeprowadzania prób nuklearnych (Comprehensive Test Ban Treaty - CTBT) Sygnatariusze: 111 państw (stan na dzień 6 listopad 1996) Data: 10 wrzesień 1996 Traktat wprowadza zakaz przeprowadzania testów broni nuklearnej (bazując na wynegocjowanej definicji „broni nuklearnej”) przez wszystkie państwa posiadające taką broń. Po kilku latach pracy negocjatorzy traktatu uzyskali aprobatę pięciu potęg jądrowych na Konferencji Rozbrojeniowej w Genewie. Ostateczny kształt, sporządzony w lipcu przez duńskiego negocjatora Ramakera, wymagał podpisu krajów nie zadeklarowanych (czyli nie potwierdzających faktu posiadania broni nuklearnej): Indii, Pakistanu i Izraela. Indie, gorący promotor traktatu przez wiele lat, wystąpiły z otwartą krytyką końcowego kształtu - zadeklarowały, że nie ratyfikują traktatu, dopóki nie będzie on zawierał dat ostatecznej likwidacji arsenałów jądrowych przez wszystkie posiadające takież państwa (wymaganie niezbyt związane z treścią traktatu - testami nuklearnymi). Szybko stało się jasne, że Indie całkowicie sprzeciwiają się idei traktatu - wysuwały coraz to dziwniejsze twierdzenia, aby tylko zahamować postęp prac. Ponieważ zasady Konferencji wymagały podjęcia decyzji jednomyślnie, sprzeciw Indii spowodował przerwanie negocjacji 22 sierpnia. Szukano jednak drogi do ominięcia tego przepisu i przyjęcia traktatu - Australia wysunęła pomysł przesłania go bezpośrednio do Zgromadzenia Ogólnego ONZ. 9 września rezolucja wzywająca o zatwierdzenie została wysunięta na forum Zgromadzenia przez Australię i przyjęta następnego dnia. We wtorek 24 września Prezydent Clinton i ministrowie spraw zagranicznych pozostałych czterech mocarstw atomowych podpisali traktat. Pakt ten nie wejdzie w życie dopóki wszystkie 44 państwa posiadające reaktory nuklearne nie podpiszą i ratyfikują go. Z tej grupy 38 już podpisało. Pozostałe sześć państw to: Algieria, Bangladesz, Egipt, Indie, Północna Korea i Pakistan. Indie definitywnie oświadczyły, że paktu nie podpiszą. Pakistan zaś decyzję swą uzależnia od Indii. Senat Stanów Zjednoczonych ratyfikował już traktat, jednak jego postanowienia wprowadzone zostaną w życie dopiero, gdy pozostałe cztery mocarstwa go ratyfikują. 5.2 Zadeklarowane państwa Jeżeli chcemy porównać wielkości arsenałów jądrowych ważne jest jakiej metody użyjemy do pomiarów. Najbardziej popularna jest liczba głowic, oraz łączna liczba megaton w danym arsenale. Liczba głowic jest pomocnym wskaźnikiem gdy każda głowica jest wystarczająco duża aby zniszczyć przydzielony jej cel. Nawet jeżeli cel jest za duży i wymaga uderzenia wielu głowic, to i tak będzie ich tylko parę (niszczenie setek hektarów terenów rolniczych nie przyniesie raczej zwycięstwa), tak więc liczba głowic jest relatywnie dobrym wskaźnikiem destruktywności arseMocarstwa atomowe i ich arsenały 23 nału jądrowego. Liczba megaton jest bardziej obrazowym wskaźnikiem i jest szczególnie ważna przy szacowaniu długoplanowych efektów (np. skażenia). Ponieważ potencjalna destruktywność broni nuklearnej nie jest koniecznie proporcjonalna do jej rozmiarów, wprowadzono pojęcie ekwiwalentu (równoważnika) megatonowego. Dla danej głowicy jest on równy jej sile wybuchu podniesionej do (2/3): S(2/3). System takiego pomiaru zakłada, iż fala uderzeniowa jest najważniejszym efektem destrukcyjnym, jako że niszczy najwięcej budowli. Chociaż obszar objęty falą termiczną jest proporcjonalny do użytego ładunku, w większych głowicach efekt ten dominuje. Dodatkową komplikacją w rozważaniu arsenałów atomowych jest fakt, iż Stany Zjednoczone i Rosja wyzbywają się teraz pozostałości Zimnej Wojny. Obydwa kraje posiadają duże ilości wycofanych głowic, które nie zostały jeszcze zniszczone, nie są jednak oficjalną częścią ich arsenałów. W pracy tej nie uwzględniono tego typu uzbrojenia (głównie z powodu braku danych), ale takie wyposażenie nadal istnieje i może być szybko przygotowane do użycia, jeżeli taka decyzja zostanie podjęta. Nawet po demontażu, drogi materiał nuklearny nadal istnieje, często w formie komponentów wojskowych, z których w krótkim czasie można zbudować nowe głowice. 5.2.1 Stany Zjednoczone Ameryki Od chwili wynalezienia broni nuklearnej Stany Zjednoczone zbudowały około 70.000 głowic bojowych a zdemontowały około 58.000 z nich, przy czym większość materiału rozszczepialnego została odzyskana i wykorzystana ponownie. Stany Zjednoczone posiadają obecnie około 12,500 głowic, ale tylko mniej więcej 8,700 znajduje się w czynnej służbie. Pozostałe 3,800 głowic zostało wycofanych i czekają na demontaż lub stanowią cześć nieaktywnej rezerwy. Stany Zjednoczone nie zbudowały nowej głowicy od przeszło dziesięciu lat (ostatni rdzeń rozszczepialny został wyprodukowany w grudniu 1989, a ostatni egzemplarz uzbrojenia zmontowano 31 lipca 1990)