Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.

 

ByBy sotnie maleDkie, jak brusiBowska czy z miasteczka Willa w puBku biaBocerkiewskim, liczce zaledwie po dziewitnastu Kozaków, ale na przykBad sotnia HawryBy HBado|enki w puBku mirhorodzkim liczyBa trzystu osiemdziesiciu dwóch ludzi. Nale|y doda, |e albo sam StanisBaw O[wicim, autor Diariusza, z którego zaczerpnli[my powy|sze dane, albo te| jego wydawca popeBnili omyBk w ostatecznym sumowaniu, dodajc puBkowi czer-kaskiemu sze[ciu Kozaków. MiaB on jednak nie dwa tysice dziewiciuset dziewidziesiciu sze[ciu, lecz dwa tysice dziewiciuset dziewidziesiciu |oBnierzy35. Rejestr byB opasB ksig formatu folio, pisan cyrylic. Korzysta z niej nie byBo Batwo. Na szcz[cie na koDcu ksiga zaopatrzona byBa w sumaryczny wykaz wszystkich puBków i sotni z podaniem ich liczebno[ci. Wykaz zaczynaB si wierszowan inwokacj: Staro|ytno[ to tylko jakby odnowiBa, {e wiekopomno[ jawno znowu si odkryBa. Klejnot, który Chmielnickich dom pryozdoblajet W mu|nosty, w prawdi, w wiery mocno utwier|ajet. Ne dyw, bo Abdank jest znak szczodrej powolno[ci, Chrest za firmament wiery Chmielnickich mo|no[ci. Niezwyci|ony[, Królu, w chrze[cijaDskim paDstwie, Gdy powolno[ Chmielnickich majesz w swym poddaDstwie36. Pod wierszem znajdowaB si nieudolnie wyrysowany herb Abdank. Wprawdzie wiersz nie byB, mówic delikatnie, dzieBem doskonaBym, ale caBkiem zrcznie podkre[laB znaczenie Chmielnickiego, pozorujc to jego pokor wobec Jana Kazimierza. Rejestr podpisany zostaB przez hetmana i pisarza Iwana Wyhowskiego. Chmielnicki do swego imienia, nazwiska oraz godno[ci hetmaDskiej dodaB równie| sBowa -  Kozak zaporoski", co teraz, po licznych kozackich sukcesach, stanowiBo dodatkowy tytuB do sBawy. PosBowie kozaccy, zaopatrzeni zostali w Instrukcj do O[wieconego Senatu i KoBa Poselskiego na Sejm warszawski 1649 zgromadzonych. 285 Mieli o[wiadczy, |e Kozacy s gotowi ,jako wierni poddani Jego Królewskiej Mo[ci i Rzeczypospolitej [...] przeciwko naszemu nieprzyjacielowi piersi swoje stawi i hojnie krew [..