Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.

 

Zatem wola w anioBach jest czym innym ni| my[l. Odpowiedz.. Wola w anioBach jest jakow[ siB czy wBadz, która ani nie jest tym samym co ich natura2, ani tym samym co ich my[l. Dlatego wola nie jest natur, bo natura lub istota danej rzeczy mie[ci si wewntrz tej|e rzeczy, a cokolwiek prze ku temu, co le|y poza rzecz, nie wchodzi w istot rzeczy. Jasne to na przykBadzie ciaB naturalnych: tym, co w nich prze ku istnieniu rzeczy, nie jest co[ dodanego do istoty, ale materia, która -póki nie ma istnienia - prze ku niemu, no i forma, która - skoro ju| rzecz zaistniaBa -trzyma j w istnieniu. Natomiast tym, co prze ku czemu[ zewnetrznemu, jest co[ dodanego do istoty; tak np. ci|enie do miejsca to rzecz ci|ko[ci lub lekko[ci, a d|enie do czynienia tego, co podobne do siebie, to rzecz jako[ci czynnych. /5/ Je[li idzie o wol, to ona ze swej natury ma skBonno[ do dobra. Std te| tam tylko istota i wola s tym samym, gdzie caBo[ dobra mie[ci si w istocie jestestwa chccego, /6/ mianowicie w Bogu, który je[li chce czego[ poza sob, to li tylko ze wzg1du na swoj dobro3; a tego nie mo|na powiedzie o |adnym stworzeniu, jako |e dobro nieskoDczone jest poza istot ka|dego stworzenia. I dlatego ani wola anioBa, ani jakiegokolwiek bdz stworzenia nie mo|e by tym samym, co jego istota. Równie| wola nie mo|e by tym samym co my[l anioBa lub czBowieka. Czemu? Bo poznanie odbywa si dziki temu, |e przedmiot poznany jest w poznawcy; std o tyle jego my[l dosiga tego, co jest poza nim, o ile ton co jest przez swoj istot poza nim, zdoBa w jaki[ sposób by w nim. Inaczej wola. Ona dosiga tego, co jest poza ni, bo dziki jakowej[ swojej skBonno[ci prze w jaki[ sposób ku rzeczy zewntrznej. Do innej za[ wBadzy nale|y, |e co[ ma w sobie to, co istnieje poza ni, a do innej, |e co[ prze do rzeczy zewntrznej4. I dlatego w ka|dym stworzeniu czym innym musi by my[l, a czym innym wola. W Bogu nie, bo On ma w sobie samym zarówno byt powszechny, jak i dobro powszechne; i dlatego tak Jego my[l, jak i Jego wola s tym samym, co Jego istota. Na 1. To forma substancjalna prze ciaBo naturalne ku swojemu istnieniu! Ale, jak powiedziano w odpowiedzi, ku temu, co jest zewntrz jego istoty, prze je co[ dodanego do jego istoty. 6 Na 2. O ró|no[ci wBadz psychicznych rozstrzyga nie odrbno[ materialna, ale formalna; t stanowi istotna tre[ przedmiotu. Ró|n za[ istotnie tre[ maj dobro i prawda; i to wystarczajco tBumaczy ró|no[ my[li i woli5. Na 3. Poniewa| dobro i prawda s rzeczowo tym samym, dlatego my[l mo|e ujmowa dobro z punktu prawdy, wola za[ pragnc prawdy z punktu dobra. Wszelako, jak ju| powiedziano6, ró|no[ tre[ci czy poj wystarcza do zró|nicowania wBadz. Jedynie ten, kto ma my[l, mo|e dziaBa z wolnego wyboru, jako |e poznaje powszechn czy ogóln tre[ dobra, z czego mo|e sdzi, i| to czy owo jest dobrem. W kimkolwiek przeto jest my[l, jest w nim i wolna wola. Z tego wic jasno wida, |e jak w anioBach istnieje my[l, tak istnieje w nich i wolna wola i to w znakomitszym stopniu ni| w ludziach. ArtykuB 3 CZY W ANIOAACH ISTNIEJE WOLNA WOLA? /7/ Zdaje si, |e w anioBach wolna wola nie istnieje, bo: 1. Aktem czy przejawem wolnej woli jest  wybiera