Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.
in. należy, komu i przeciwko komu roszczenie służy, czy i pod jakimi warunkami zobowiązaną do zwrotu korzyści jest także osoba trzecia, na której rzecz bezpodstawnie wzbogacony korzyścią rozporządził, przesłanki powstania stosunku zobowiązaniowego i jego treść, skutki bezproduktywnego zużycia korzyści przez bezpodstawnie wzbogaconego. Jak już była o tym mowa, statut bezpodstawnego wzbogacenia obejmuje także bezpodstawne wzbogacenie będące następstwem nienależnego świadczenia. Jednakże przy ocenie, czy świadczenie było należne, czy też nienależne decydującą rolę odegra statut, któremu podlega stosunek, w którego ramach świadczenie zostało spełnione (właściwość legis causae). Według postanowień tego statutu oceniać m.in. należy, czy podstawa prawna świadczenia w ogóle istniała i czy istniała jeszcze w chwili spełnienia świadczenia. Do instytucji bezpodstawnego wzbogacenia odwołał się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 marca 1967 r. (I CR 370/66)74 przy rozpatrywaniu sprawy z powództwa beneficjariuszy spadkowych, którzy ze spadku amerykańskiego, podzielonego przez amerykańskiego administratora, nie uzyskali należnych im korzyści, gdyż otrzymali je wyłącznie pozwani. O możliwości wykorzystania w omawianym zakresie instytucji bezpodstawnego wzbogacenia rozstrzyga statut bezpodstawnego wzbogacenia. O tym natomiast, czy powodowi należała się korzyść ze spadku, decyduje statut spadkowy. Por. też orz. SN z 2 IX 1986, III CZP 66/86, OSN 1987, nr 9, póz. 132. V. Reżim odpowiedzialności kontraktowej a zobowiązania ze zdarzeń nie będących czynnościami prawnymi l. Przepisy regulujące odpowiedzialność deliktową z reguły nie zawierają pełnego odrębnego unormowania skutków naruszenia istniejącego już zobowiązania. Wykorzystuje się więc w tej mierze postanowienia reżimu kontraktowego. Z kolizyjnoprawnego punktu widzenia decydujące znaczenie w powyższym zakresie przyznać należy systemowi prawnemu, wskazanemu przez normę kolizyjną obejmującą swym zakresem czyny niedozwolone (a więc statutowi deliktowemu). Postanowienia statutu deliktowego rozstrzygać będą o tym, czy i w jakim zakresie do kwestii nie uregulowanych w przepisach reżimu deliktowego wolno stosować przepisy o odpowiedzialności 74 OSP 1969, nr 2, póz. 32 oraz tamże glosa J. Skąpskiego (s. 65-70). kontraktowej. Chodzi tu o postanowienia reżimu kontraktowego wchodzące w skład tego systemu prawnego, który spełnia rolę statutu deliktowego. 2. To, co powiedziano wyżej o zobowiązaniach z czynów niedozwolonych, odnieść należy również do zobowiązań z innych źródeł, objętych zakresem normy z art. 31 p.p.m. § 27. ZOBOWIĄZANIA ZWIĄZANE ZE STOSUNKAMI Z INNYCH DZIEDZIN PRAWA CYWILNEGO Literatura: M. Pazdan: Z pogranicza statutu kontraktowego i deliktowego, SIS 1984, t. 9. Poza zobowiązaniami należącymi do zakresu norm kolizyjnych statuowa-nych w przepisach art. 25-31 ustawy z 1965 r. istnieją jeszcze inne zobowiązania. Chodzi tu m.in. o zobowiązania przewidziane w przepisach prawa rzeczowego (por. np. art. 224 § 2 i 225 k.c.pol.), prawa spadkowego (np. zobowiązania z zapisu lub zachowku) i prawa rodzinnego (np. obowiązki alimentacyjne). Zobowiązanie tego rodzaju podlega prawu właściwemu dla stosunku, z którym jest związane. Tak więc, dla zobowiązań powiązanych ze stosunkami prawnorzeczowymi właściwy jest statut rzeczowy, zobowiązania z zapisu lub zachowku należą do zakresu statutu spadkowego, zobowiązania przewidziane w normach prawa rodzinnego objęte są zakresem odpowiednich norm kolizyjnych dotyczących zagadnień rodzinnoprawnych. W obrębie tego rodzaju zobowiązań zachodzi często konieczność posługiwania się normami merytorycznymi regulującymi odpowiedzialność kontraktową. Czy i w jakim zakresie jest to dopuszczalne - rozstrzyga statut obejmujący swym zakresem dane zobowiązanie (statut rzeczowy, spadkowy lub odpowiedni statut z zakresu prawa rodzinnego); chodzi tu oczywiście o stosowanie norm o odpowiedzialności kontraktowej, wchodzących w skład systemu prawnego stanowiącego ów statut. § 28. STOSUNKI PRACY Literatura: H. Trammer: Stosunki pracy w polskim prawie prywatnym międzynarodowym, PwHZ 1968, z. 21; M. Pazdan: Łączniki dla stosunków pracy w polskim prawie prywatnym międzynarodowym, RPEiS 1971, z. 2; tenże: Przesłanki ważności umowy o pracę na tle ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym, PwHZ 1971, z. 26-27; S. Kalus: Problematyka kolizyjna stosunków pracy w morskich przewozach międzynarodowych, "Prace Prawnicze U.Ś1." 1972, t. III; M. Sośniak: Wlasciwosc prawa w zakresie wypadków przy pracy wykonywanej za granicą, PwHZ 1972, z