Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.

 

W nauce polskiego prawa cywilnego zgodnie przyjmuje się, że do zobo-WJjffń niezupełnych należą: 1) fDbowiązania, w których roszczenie wierzyciela uległo przedawnieniu 53 (•rt. 117 § 2 zd. l i art. 411 pkt 3 KC); 2) jjjbowiązania, które wynikają z gry lub zakładu z wyłączeniem jednak 54 •Jub zakładów zarządzonych lub zatwierdzonych przez właściwe organy vowe, jak również z gier zakazanych albo nierzetelnych (art. 413 KC). iast świadczenia, które nie podlegają zwrotowi ze względu na to, iż ich speł- 55 zadość zasadom współżycia społecznego (art. 411 pkt 2), nie stanowią przed-wiązań prawnych. Z tego względu, jeżeli zostały tylko przyobiecane, nie mogą gzekwowane. Mimo iż nie należą się w sensie prawnym, nie można żądać ich ze_względów moralnych (np. wydatki poczynione na utrzymanie osoby bliskiej, j ustawowym obowiązkiem alimentacyjnym)1. Itlptaniczona odpowiedzialność osobista Stępstwem od zasady pełnej odpowiedzialności całym majątkiem dłuż- 56 st ograniczona odpowiedzialność osobista. Ograniczenia tego rodzaju ^przybierać następujące dwie postacie. vsza polega na tym, że dłużnik odpowiada określoną częścią swojego 57 , wyodrębnioną według wskazanych w ustawie kryteriów. Wierzyciel vięc w takim przypadku zaspokoić się w drodze egzekucji tylko z przed-r objętych tą wydzieloną częścią majątku. Jeżeli nie wystarczy ona na Ele wierzytelności, to wierzytelność ta wprawdzie nie wygasa, lecz nie j^pstać zaspokojona. Ograniczenie to odnosi się więc do kwestii., czym ; odpowiada (cum viribus patrimonii). ykład: W myśl art. KBO^d. l KC "Do chwili przyjęcia spadku spadkobierca | odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku", a więc odpowiada tylko edmiotami, które uzyskał w drodze dziedziczenia, a już nie pozostałymi składni-ojego majątku. Podobną odpowiedzialność przewiduje także art. 41 KRO w od-i do majątku małżonków. agi sposób ograniczenia odpowiedzialności osobistej polega na wska- 58 ^maksymalnej wartości, jaka może być uzyskana z majątku osoby od-zialnej. Wartości tej można jednak dochodzić - w przeciwieństwie do ego ograniczenia - z całego majątku dłużnika. Omawiane obecnie ogra- v. W. Serda, Nienależne świadczenie, Warszawa 1988, s. 171, 172. Nb. 52 Nb. 53-58 Rozdział I. Wiadomości wstępne 24 § 2. Zobowiązanie 25 niczenie przejawia się więc na płaszczyźnie tego, za co dłużnik odpowiada (pro viribus patrimonii), a nie czym odpowiada. Wysokość długu może być inna od wysokości odpowiedzialności. Jeżeli wysokość odpowiedzialności jest niższa od wysokości długu, to wierzyciel nie uzyska pełnego zaspokojenia swojej wierzytelności. Przykład: Por. art. 1031 §2 KC, według którego "w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku". Wierzyciele spadku mogą więc poszukiwać zaspokojenia także z przedmiotów, jakie spadkobierca miał już przed nabyciem spadku, jednakże w sumie nie mogą uzyskać więcej, niż wynosi wartość aktywów spadku. Por. także art. 526 KC ograniczający odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego "do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego". 5. Odpowiedzialność rzeczowa 59 Od odpowiedzialności osobistej - pełnej lub ograniczonej - należy odróżnić odpowiedzialność rzeczową. Polega ona na tym, że wierzyciel może dochodzić zaspokojenia swojej wierzytelności z wartości, jaką stanowi indywidualnie oznaczona rzecz. Odpowiedzialność tę ponosi każdoczesny właściciel rzeczy, którym nie musi być dłużnik. Odpowiednie uprawnienie wierzyciela ma więc w tym zakresie charakter bezwzględny. Ponadto zapewnia ono tę korzyść wierzycielowi, że w toku egzekucji uzyskuje on pierwszeństwo zaspokojenia swojej wierzytelności przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy obciążonej. Zgodnie z panującym poglądem osoba odpowiedzialna rzeczowo nie jest zobowiązana do świadczenia, tj