Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.

 

in. w rozdz. 8 traktatu Su Wen można przeczytać: "Minister serca spełnia obowiązki ministra i posłańca". Serce - Centrum może nie potrzebować władcy, ale potrzebuje ministra, posłańca, ambasadora, który działa zamiast niego, roznosi jego polecenia po całym organizmie, który dzięki niemu jest promieniujący i pełen radości. Serce kieruje pracą naczyń krwionośnych Xue Mai oraz krwi, która krąży w naczyniach. Rodzaj zabarwienia twarzy pozwala osądzić stan energii serca. Jego wylotem jest język, serce pozwala poznać smak pokarmów i ocenić ich walor. Jest także pośrednio związane z okiem i uszami. Okolice serca Xin Bao komplementarne do okolic miednicy, są miejscem równowagi energii i krwi. Choroby serca najczęściej spowodowane są stanem próżni lub przepełnieniem. Syndrom próżni w sercu może wynikać z niedoboru Jin lub Jang, niedoboru energii lub krwi w sercu. Choroby przepełnienia są oznaką podrażnienia serca przez szkodliwą energię gorąca lub ognia, podrażnienia przez śluzy lub zastój krwi. Serce jest w Elemencie Ognia i ściśle współdziała z pozostałymi organami i funkcjami. Niekiedy te zależności należy rozpatrywać łącznie. - orany Jin (organy magazyny): serce i osierdzie (krążenie / seks) 125 - organ Jang (organy warsztaty): jelito cienkie i potrójny ogrzewacz W elemencie ognia ciało i umysł (dusza) są ściśle ze sobą powiązane: - serce jest siedzibą ducha (umysłu) - i przedstawia "cesarski element" organizmu, gdyż umysł określa u rozwiniętych ludzi wszystko co się dzieje; jest największą inteligencją, działa spontanicznie i intuicyjnie, niezależnie od wyuczenia się. - siła umysłu (ducha) wyraża się jego jasnością, tzn. zdolnością do rozumienia i wiązania ze sobą doświadczeń. Klarowność umysłu zależy od silnego serca i silnej śledziony (=racjonalne myślenie). Przy słabości Chi śledziony jest osłabione racjonalne myślenie tak, że nie jest się zdolnym uporządkować różnych sytuacji, jak to np. jest pożądane w pojęciach matematycznych. - dla przejawiania artystycznych uzdolnień pożądane są fantazja i kreatywność, a zależą one od elementów Drzewa i ognia. - mowa, rozmowa i zrozumienie są zależne od serca i jelita cienkiego; gdy są one za zimne przejawia się to w niepewnej mowie - tzn., że szuka się słów i musi się najpierw pomyśleć zanim się powie - i cierpi się na trudności z rozumieniem. Jeśli serce i jelito cienkie są (przeciwnie) gorące, to mówi się dużo, nieprzerwanie i często niezrozumiale szybko - serce wydaje rozkazy, które jelito cienkie poprzez mówienie ma wyrażać; przy zakłóceniach człowiek chce za wiele powiedzieć, gdyż rozkazy z serca są za szybko przekazywane. - ciekawość, pragnienie wiedzy są wyrazem elementu Ognia. - radość życia, śmiech - są przede wszystkim określone przez osierdzie (krążenie). 126 Gdy serce i osierdzie są gorące, jako skutek daje to radość i pogodę; ludzie z za gorącym krążeniem mogą śmiać się histeryczne i bez powodu. - krew jest płynnym wyrazem umysłu, ducha; przedstawia najbardziej ścisły związek pomiędzy umysłem a całym organizmem. - serce i płuca (=górny ogrzewacz) zabarwiają na czerwono "białą krew" wytwarzaną przez śledzionę i nerki. - serce kontroluje krew, tzn., że Chi serca uruchamia krew, wprowadza jaw ruch. - przy osłabieniu Chi albo Jang serca, występuje zdolność do zastoju krwi, niewydolności serca, dusznicy bolesnej i zawału serca. - ogólnie: pamięć i zdolność koncentracji są wyrazem energii serca i jakości krwi, która w pewnym stopniu pełni funkcję magazynu. Kiedy serce jest chłodne, przejawia się to złą zdolnością koncentracji i krótką pamięcią. Kiedy serce jest jednak gorące, występuje zła zdolność koncentracji a krótka pamięć - przeciwnie - jest dobra. Uwaga: istnieje 5 rodzajów pamięci, odpowiednio do 5 elementów; długa pamięć zostaje w związku z elementem Ziemi. - język jest zwierciadłem serca