Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.
Żądanie reformy Parlamentu odgrywało ważną rolę w ówczesnych bardziej radykalnych ruchach ludowych. Szerokie masy wiązały z reformą tą nadzieje na polepszenie swej sytuacji. W tej sprawie organizowane były mityngi i publiczne wystąpienia, wydawano pisma i pamflety polityczne. Wiele inicjatywy w tej walce okazywał Henry Hunt (1773—1835), domagający się też zniesienia praw zbożowych. Bardzo ostro w licznych pamfletach wystąpił William Cobbett (1762—1835), radykał i przywódca robotników, redaktor pisma „Political Register", w którym krytykował system własności wielkich posiadaczy i ustrój polityczny Anglii, politykę torysów itp. Cobbett wysuwał program owiany romantycznymi i często nierealnymi ideami, zapatrzony w obraz dawnej „szczęśliwej, wesołej Anglii", ginący na skutek rozwoju przemysłu. Występował w obronie rujnowanego chłopstwa, stopniowo coraz większe nadzieje pokładał w klasie robotniczej. Będąc zwolennikiem demokracji politycznej, pragnął Cobbett przywrócić w dziedzinie ekonomicznej i społecznej minione stosunki, w których przeważała drobna produkcja. Wysuwał żądania demokratycznej reformy prawa wyborczego. Angielski radykalizm czerpał też swoje natchnienie z systemu 361 filozoficznego liberalizmu i utylitaryzmu oraz idei socjalistycznych. Ideologią dominującą w angielskim życiu społecznym, nauce i kulturze od początków XIX w. był liberalizm. Wywodząc się z Oświecenia, był reakcją burżuazji w imię haseł Oświecenia przeciwko ancien regime'owi w celu uwolnienia jednostki z krępujących jej swobodę więzów tradycji stanowej i absolutyzmu monarszego. Liberalizm stanowił zarazem ideologię, w której punktem wyjścia była autonomia człowieka w stosunku do otaczającego go ustroju politycznego, społecznego i gospodarczego. Opierając się na racjonalistycznej i indywidualistycznej koncepcji człowieka, liberalizm głosił, że wolna i nieskrępowana działalność jednostek jest źródłem postępu we wszystkich dziedzinach życia społecznego. Szczególną rolę w rozwoju ideologii burżuazyjnej tego okresu odegrali uczeni angielscy z końca XVIII i pierwszej połowy XIX w.: A. Smith (por. wyżej). J. Bentham. D. Ricardo, J. S. Mili, a później H. Spencer. Jeremy Bentham (1748—1832), prawnik, filozof i ekonomista, był jednym z czołowych przedstawicieli wczesnego liberalizmu oraz twórcą angielskiego utylitaryzmu. Od 1786 r. był duchowym przywódcą grupy „radykałów filozoficznych", do której należeli również J. Mili, T. Malthus, D. Ricardo. Bentham w poglądach swoich nawiązywał do tradycji angielskiego empiryzmu i asocjacjonizmu, dążąc do opracowania podstaw etyki, prawodawstwa i polityki społeczno-ekonomicznej. Uważał, że czyny i stosunki ludzkie winny być oceniane moralnie ze względu na pożytek realny, jaki przynoszą społeczeństwu i jednostce. Stojąc na stanowisku atomizmu społecznego twierdził, że nie ma dobra społecznego niezależnie od dobra poszczególnych ludzi. Twierdził, że rozumne dążenie do szczęścia osobistego, działanie zgodne z własnym interesem przyczynia się do zwiększenia pomyślności ogółu. Na tych założeniach zbudował Bentham system etyki utylistycznej, którego normę naczelną nazwał „zasadą użyteczności". Ze swym systemem etycznym wiązał Bentham postulat laicyzacji etyki i przeprowadził krytykę religii z pozycji racjonalizmu i hedonizmu. Wychodząc z przesłanek liberalizmu ograniczał działalność państwa do utrzymania porządku publicznego i łagodzenia jaskrawych różnic społecznych. Był zwolennikiem nieograniczonej wolnej konkurencji, która jego zdaniem miała dawać społeczeństwu w efekcie powszechną pomyślność i harmonię interesów. Najwybitniejszym może reprezentantem ideologii burżuazyjnej tego okresu był wspomniany David Ricardo (1772—1823), wybitny angielski ekonomista, 362 współtwórca klasycznej burżuazyjnej ekonomii politycznej i rzecznik liberalizmu gospodarczego. Kontynuując badania Adama Smitha pragnął ustalić prawa wyznaczające podział produktu miedzy klasy społeczne, współdziałające w procesie produkcyjnym. Nawiązując do Smitha widział Ricardo w pracy jedyną miarę wartości. Ponieważ jednak w tworzeniu produkcji bierze udział zarówno praca pracownika, jak i „nagromadzona praca", czyli kapitał, był zdania, że dwie klasy społeczne, robotnicy i kapitaliści, tworzą bogactwo narodowe. Natomiast właściciele gruntów, pobierający tylko rentę, są według niego elementem nieproduktywnym i ciążącym na produkcji. Ricardo, jak i Adam Smith, występował przeciwko ingerencji państwa w dziedzinę produkcji, atakował politykę celną i wspomniane prawa zbożowe wydane w interesie ziemiaństwa. Poglądy Ricarda szeroko rozpowszechnił, upraszczając je niekiedy i wulgaryzując, James Mili (1773— 1836), ekonomista, filozof i wysoki urzędnik Kompanii Wschodnioindyjskiej, czołowy przedstawiciel angielskiego liberalizmu i „radykalizmu filozoficznego". W poglądach filozoficznych nawiązywał do empiryzmu i asocjacjonizmu, W działalności społecznej reprezentował interesy radykalnej burżuazji w jej walce o reformy polityczne. Mili wniósł do ekonomicznego liberalizmu utylitarną filozofię Benthama z jej postulatem jak największego dobra dla jak największej ilości ludzi. Wierzył, że cel ten jest osiągalny poprzez działanie zasad ekonomicznego liberalizmu