Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.
Taka jest prawda o Polsce Podziemnej i o jej hardej walce o honor i niezależ- ność narodu. Nie będziemy tu reklamować jej ofiar i zasług, pozostawiając sąd o tym historii, stwierdzamy tylko, że Polska Walcząca podtrzymywała w narodzie ducha oporu i wolności, zahartowała masy polskiego ludu i stworzyła w nich po- stawę, która manifestuje się dzisiaj tak widocznie. Naród polski nie przestawał być sobą. W największych nieszczęściach nie za- łamał się moralnie wbrew swym interesom i woli. Ten wielki kapitał Polska Wal- cząca przekazuje w spadku tym, którzy walkę narodu o suwerenność prowadzić nadal będą innymi metodami. DECYZJA POLSKI PODZIEMNEJ Koniec wojny z Niemcami zastał Polskę w sytuacji niesłychanie trudnej, a na- wet tragicznej. Gdy inne narody, zwłaszcza zachodnie, po zlikwidowaniu okupacji niemieckiej odzyskały rzeczywistą wolność i mogły przystąpić samo- dzielnie do urządzania sobie życia, Polska w wyniku wojny, w której poniosła największe ofiary, znalazła się pod okupacją, z rządem narzuconym przez oś- cienne państwo i bez wyraźnych widoków na pomoc swych sojuszników za- chodnich. W tym stanie rzeczy polityka nieustępliwości wobec uchwał krymskich pro- wadzona przez Rząd Polski w Londynie zaczęła się rozmijać z faktami dokonany- mi, stworzonymi przez Rosję w kraju. Szczególnie konferencja w Moskwie i wy- nikły z niej kompromis między grupą Mikołajczyka i kilku polskimi działaczami demokratycznymi a Komitetem Lubelskim stworzyły warunki, z którymi Polska Walcząca musi się liczyć. 393 ANEKSY 394 Z chwilą powstania nowego rządu i uznania go przez mocarstwa zachodnie kończy się dla nas możliwość legalnej walki konspiracyjnej, opartej o uznawany powszechnie Rząd w Londynie, a powstaje problem jawnej walki stronnictw de- mokratycznych w Polsce o cele narodu i o swe programy. W tej jawnej walce Polska Podziemna nie chcąc stwarzać trudności ludziom dobrej woli, którzy znaleźli się w Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej, nie chce też ona krępować poszczególnych stronnictw w wyborze dróg i linii taktycz- nej, którą w tej walce pójść będą chciały, czy musiały. Na sesji dn. i lipca br. wszystkie stronnictwa demokratyczne Polski Podziem- nej, reprezentowane w Radzie Jedności Narodowej, powzięły jednomyślnie uchwałę rozwiązania Rady i podania tego faktu do wiadomości Kraju i zagranicy. Zdobywając się na ten krok samozaparcia, Rada Jedności Narodowej daje raz jeszcze dowód najwyższej dobrej woli, podobnie jak w deklaracji z dn. 22 II br. i w podjęciu rozmów pruszkowskich. Nie chcąc podsycać nadal w społeczeństwie polskim ducha konspiracji, otwie- rając przed stronnictwami demokratycznymi drogę jawnej współpracy z Rządem i walki o swe cele z przyłbicą otwartą, Rada Jedności Narodowej nie kryje przed narodem polskim swych obaw, czy próba ta nie skończy się nowym rozczarowa- niem i katastrofą na skutek niedotrzymania obietnic przez kontrahentów. Stron- nictwa Jedności Narodowej mają pod tym względem okrutne doświadczenia. Dopóki na terenie Polski znajdują się wojska sowieckie i NKWD, obawy te nie przestaną być aktualne. Jeszcze raz w dziejach Polska chce być tym, który sam przestrzegając w polityce zasad uczciwości i prawdy, chce wierzyć również w uczci- wość innych rządów i narodów. Decyzja rozwiązania się Rady nie oznacza duchowej kapitulacji narodu. Cele, które postawiły sobie stronnictwa Polski Walczącej są nadal niezmienione. Wyra- żamy głbokie przekonanie, że stronnictwa te nie ustaną w walce aż zrealizowany zostanie ich wspólny postulat pełnej suwerenności Polski i ich dążenie do rzeczy- wistej demokracji w państwie polskim i w stosunkach międzynarodowych. PROGRAM DEMOKRACJI POLSKIEJ W swej walce ze stronnictwami polskimi, reprezentującymi olbrzymią większość narodu, propaganda sowiecka szermuje wciąż hasłem demokracji, zarzucając re- akcyjność wszystkim Polakom, stojącym na gruncie prawdziwej niezależności. Uważamy tedy za konieczne sprecyzowanie wyraźnie jak pojmujemy demokrację, wszystko bowiem wskazuje na to, że między pojęciem demokracji w Europie za- chodniej, a analogicznym pojęciem w Europie wschodniej istnieje zasadnicza roz- bieżność. Według narodu polskiego: i. Demokracja to pozostawiona najszerszym warstwom narodu swoboda wybo- ru ustroju społeczno-politycznego oraz światopoglądu z którego on wypływa. ODEZWA RADY JEDNOŚCI NARODOWEJ DO POLAKÓW 2