Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.
i odrestaurowana. * Pałac Lubomirskich z 1933 r., dwukondygnacyjny, nakryty dachem czterospadowym. W środkowej części fasady, zwieńczonej gładkim trójkątnym szczytem, portyk o czterech kolumnach. W elewacji ogrodowej taras wsparty na czterech parach kolumn oraz podest schodowy z balustradą. Wokół pozostałości parku. Obecnie w pałacu mieści się szpital. Chodorów był gniazdem rodziny Chodorowskich, wymarłej na początku XVIII w, później własnością Lanckorońskich, następnie barona Karola de Vaux (który około 1860 r. wzniósł tu rezydencję), wreszcie Lubomirskich. Obecnie istniejący pałac wybudował Eugeniusz Lubomirski. Przed 1939 r. w sąsiedztwie mieściła się wielka, znana w całej Małopolsce Wschodniej cukrownia. Chyrów (???i?) rej. Stary Sambor Kościół katolicki p.w. św. Wawrzyńca, fundacji marszałka wielkiego koronnego Józefa Wandalina Mniszcha, zbudowany w 1710 r. Po II wojnie światowej zamieniony w dom kultury 95 ^nyrow Chyrów. Kościół św. Wawrzyńca (stan z 1912 r.) i pałac ślubów (funkcje te spełnia do dziś). Zachowała się wieża kościoła, nieco przekształcona. ** Gmach zakładu wychowawczego jezuitów, zbudowany w latach 1883-86 na wzgórzu górującym nad miastem. Była to męska szkoła średnia z internatem, jedna z najbardziej znanych i najlepiej prowadzonych w Małopolsce, słynąca z surowej dyscypliny, ale także z nowoczesnych metod nauczania. Ogromny budynek na planie czworoboku z wewnętrznym dziedzińcem i dobudowanym później skrzydłem bocznym mieścił m.in. dużą bibliotekę, salę teatralną na 1000 osób, muzeum przyrodnicze, doskonale wyposażone specjalistyczne pracownie, a nawet szpital zakaźny. Wśród wychowanków zakładu było wielu znanych Polaków, m.in. twórca portu w Gdyni Eugeniusz Kwiatkowski, generał Roman Abraham i wybitny działacz turystyczny Mieczysław Orłowicz. Jednym z wykładowców był o. Jan Beyzym, późniejszy misjonarz i święty, opiekun trędowatych na Madagaskarze. Okazała kaplica zakładowa powstała w latach 1903--1905. Fasadę zdobioną kolumnami i pilastrami wieńczy trójkątny szczyt. Obok wieża wysokości 48 m, ukończona w 1911 r. 96 Chyrów W 1939 r. Sowieci zajęli budynek na koszary wojskowe. W kaplicy zakładu urządzono klub żołnierski — w ołtarzu głównym umieszczono popiersie marszałka Woroszyłowa. Podczas okupacji hitlerowskiej mieścił się tu obóz jeniecki i szpital polowy. Obecnie zakład służy nadal armii ukraińskiej i zwiedzanie jest niemożliwe. Kaplica o zupełnie przekształconym wnętrzu służy wiernym obrządku prawosławnego. ** Cmentarz katolicki leży malowniczo na wzgórzu w północnej części miasteczka, po prawej stronie drogi do Do-bromila. Zachowały się na nim groby okolicznej szlachty. Najciekawsze nagrobki: Marcelego Popiela, właściciela miejscowych dóbr (zm. 1901), Domiceli Topolnickiej (zm. 1891), profesora zakładu jezuitów Franciszka Streita (zm. 1909), Marii z Chmielewskich (zm. 1904) z rzeźbą płaczącej kobiety wspartej o krzyż, Juliana Pukszyna Baczyńskiego (zm. 1901). Na cmentarzu znajduje się kaplica grobowa jezuitów z lat 1908-09 o fasadzie w kształcie łuku triumfalnego o trzech arkadach, do którego przylega niewielkie pomieszczenie właściwej kaplicy. W zwieńczeniu rzeźba Pieta i łacińska inskrypcja. Druga, barokowa kaplica pochodzi prawdopodobnie z II poł. XVIII w. Ma fasadę dekorowaną pilastrami i ślepymi Chyrów. Kaplica zakładu jezuitów 97 Cykow niszami. Wewnątrz iluzjonistyczne freski przedstawiające m.in. Chrystusa z Apostołami i Sąd Ostateczny. Synagoga z pocz. XX w. znajduje się na północny zachód od rynku, na miejscu dawnej dzielnicy żydowskiej. Fundatorem było towarzystwo Bet Talmud. Mieścił się tu także przytułek dla ubogich żydowskich dzieci. Jest to budynek murowany, otynkowany, na planie prostokąta, z późniejszymi przybudówkami od strony zachodniej i północnej. Dach czterospadowy łamany, tzw. polski. Podczas powojennej przebudowy salę modlitewną podzielono stropem na dwie kondygnacje, przebito nowe wejścia i otwory okienne. We wnętrzu zachował się aron ha-kodesz. W Chyrowie zachował się także budynek drugiej synagogi (z końca XIX w), lecz został przebudowany na dom mieszkalny i całkowicie utracił pierwotny kształt architektoniczny. Cyków (???i?) rej. Busk Dawny dwór wzniesiony prawdopodobnie na przełomie XIX i XX w. (obecnie szpital). W fasadzie czterokolumnowy portyk z trójkątnym frontonem oraz masywną, dwukondygnacyjną wieżą nakrytą dachem namiotowym. Wewnątrz zachowały się żeliwne, kręcone schody z kutą balustradą. Wokół częściowo zachowany park. Czaple (????i) rej. Stary Sambor Dwór Jędrzejowiczów z XIX w., murowany z cegły, na planie prostokąta, parterowy z loggią. W fasadzie portyk z czterema parami kolumn doryckich, a w elewacji ogrodowej ryzalit z trójkątnym frontonem wspartym na czterech przyściennych pilastrach jońskich. Budynek wieńczy gzyms kostkowy. W latach osiemdziesiątych XX w. mieściła się tu szkoła. Jędrzejowiczowie byli rodem kupców ormiańskich nobilitowanym za czasów cesarza Józefa II. Jeszcze pod koniec XIX w. w Czaplach istniały ruiny dawnego zamku Borzęckich. Rozebrano je przed 1914 r. Czukiew (?????) rej. Sambor Kościół katolicki p.w. Narodzenia NMP z 1726 r., po II wojnie światowej zamieniony w magazyn materiałów che- 98 Dawidów micznych, w 1990 r. zwrócony wiernym. Budowla składa się z prostokątnej nawy oraz węższego prezbiterium zamkniętego ścianą prostą, do którego przylega zakrystia ze skarbcem na piętrze. Po bokach prezbiterium dwie prostokątne kaplice. Od zachodu do nawy przylega kruchta. Wewnątrz sklepienia krzyżowe w prezbiterium oraz kolebkowe z lunetami w nawie, kaplicach i kruchcie. W ołtarzu głównym obraz Matki Boskiej Bolesnej. Czyszki (?????) rej. Stary Sambor Kościół p.w. św. Michała Archanioła, neogotycki, z okresu międzywojennego. Budynek murowany z cegły z konstrukcją betonową, z trójprzęsłową nawą, trójbocznie zamkniętym prezbiterium i transeptem. Fasada zwieńczona trójkątnym szczytem, ozdobionym wąskimi płycinami i ażurową bramką z krzyżem. Dachy kalenicowe, kryte blachą. Na skrzyżowaniu nawy i transeptu ażurowa sygnaturka zwieńczona dużą kulą i krzyżem. Parafia w Czyszkach istniała już w XV w. W 1591 r. konsekrowano pierwszy, drewniany kościół fundacji Jana Fredry. W 1864 r. postawiono kolejny, również drewniany, który spalił się 31 III 1912 r. Budowę obecnego rozpoczęto w 1915 r. W 1928 r. urząd wojewódzki we Lwowie nakazał wstrzymanie rozpoczętej budowy. Zmieniony projekt opracował inż. Ludomił Gyurkovich