Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.
— Zrównanie statusu absolwentów wszystkich szkół. 398 V. 1984-93 — Tworzenie szkół bibliotekarskich w nowej formie organizacyjnej1. — Modernizacja programu nauczania dla 2-letniego (od 1984 r.) Policealnego Studium Bibliotekarskiego (PSBZ). — Zlikwidowanie policealnych studiów bibliotekarskich w Łomży, Sopocie i Zamościu na fali sprzeciwu CUKB oraz krytyki ze strony Instytutu Książki i Czytelnictwa Biblioteki Narodowej. VI. 1993 — Przekształcenie PSBZ w Pomaturalne Studium Bibliotekarskie Zaoczne (1993). — Przemianowanie PSKOiB w Państwowe Pomaturalne Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy. — Opracowanie jednolitej dokumentacji programowej dla wszystkich szkół bibliotekarskich dziennych i zaocznych (1993). Obecny kształt średniego szkolnictwa bibliotekarskiego jest dziedzictwem poprzedniej fazy rozwoju. Tworzą go 4 typy szkół: a) Policealne Studium Bibliotekarskie Zaoczne (31 oddziałów w Warszawie i 15 filii w kraju), b) Państwowe Pomaturalne Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy (PPSKAiB) w: Ciechanowie, Krośnie, Wrocławiu i Opolu, c) Państwowe Studium Bibliotekarskie (Jarocin), d) Państwowe Studium Bibliotekarskie (Katowice, Wałbrzych). Formy, tok i czas kształcenia Kształcenie bibliotekarzy na poziomie średnim odbywa się nieprzerwanie od 1951 r. w systemie stacjonarnym i zaocznym, przy czym przez cały czas występuje przewaga zaocznych form kształcenia. Jednorodny tryb kształcenia obowiązuje jedynie w PSBZ — zaoczny i POKB Jarocin — stacjonarny. Od 1984 r. ujednolicono we wszystkich placówkach czas trwania nauki. Wynosi on 4 semestry. Organizacja procesu kształcenia jest uzależniona od formy studium. W szkolnictwie stacjonarnym występują 2 modele organizacyjne. W PSB Jarocin i PSPB naukę teoretyczną uzupełnia 4-tygodniowa praktyka. W PSKOiB — oprócz 4-tygodniowych praktyk dyplomowych, realizowanych po IV semestrze — odbywane są praktyki śródsemestralne. Jeżeli zadaniem dłuższej praktyki jest zapoznanie jej uczestników z funkcjonowaniem całej biblioteki, to praktyka śródsemestralna ma charakter informacyjny i wprowadzający. Podstawą organizacji i działalności merytorycznej średnich szkół bibliotekarskich jest „Dokumentacja programowa. Pomaturalne Studium Bibliotekarskie. Zawód: bibliotekarz (2501)". Warszawa 1993, zatwierdzona przez Ministerstwo Kultury i Sztuki oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej. 1 Powyższa systematyka została oparta na klasyfikacji dokonanej przez D. Ostaszew-ską — zob. D. Ostaszewska: Stan i potrzeby przedakademickiego szkolnictwa bibliotekarskiego. „Przegląd Biblioteczny" 1988 z. 3/4, s. 464-465. 399 Warunki rekrutacji Zasady i warunki przyjęć do policealnych szkół bibliotekarskich uległy w latach 1976-84 daleko idącemu ujednoliceniu. Dotyczy to zarówno studiów dziennych, jak też zaocznych. Prawo ubiegania się o przyjęcie do tych szkół mają osoby, które posiadają świadectwo dojrzałości lub świadectwo równorzędne. Kandydaci na studia zaoczne muszą ponadto posiadać: a) odpowiedni staż pracy; b) skierowanie z zakładu pracy. Zakres egzaminów wstępnych obejmuje najczęściej sprawdzian pisemny z literatury polskiej lub języka polskiego oraz sprawdzian ustny z propedeutyki wiedzy o społeczeństwie. W ostatnich latach egzaminy wstępne są zastępowane rozmową kwalifikacyjną (Jarocin). Rozmiary kształcenia są uwarunkowane możliwościami lokalowymi i kadrowymi. Tylko nieliczne szkoły posiadają internaty. Treści kształcenia Od 4 lipca 1980 r. wprowadzono do stacjonarnych szkół bibliotekarskich jednolity program nauczania, okresowo modyfikowany. W szkołach prowadzących kształcenie w trybie zaocznym proces dydaktyczny był realizowany na podstawie planu nauczania zatwierdzonego przez Ministra Oświaty i Wychowania w 1984 r. Plan ten został zastąpiony w 1993 r. przez nowy, zmodernizowany plan nauczania. Zachowano w nim wprawdzie poprzednią strukturę, tj. podział na bloki przedmiotowe: przedmioty ogólne, przedmioty ogólnokształcące, przedmioty zawodowe — zmieniono jednak całkowicie podejście metodyczne do konstrukcji programu nauczania. Zastosowano jednolitą perspektywę (socjologiczną), eksponując zagadnienia szczególnie przydatne współczesnemu bibliotekarzowi: organizację i zarządzanie biblioteką; automatyzację procesów bibliotecznych; działalność biblioteki w środowisku społecznym. Po drugie — zrezygnowano z tradycyjnie modelowanych przedmiotów na rzecz bloków problemowych. Tworzą je przedmioty ogólnozawodowe, np. wiedza o kulturze, literatura piękna oraz przedmioty ściśle zawodowe, np. opracowanie zbiorów, źródła informacji. Studium stacjonarne obejmuje łącznie 3840 godzin, Studium Zaoczne — 640 godzin. Program studium zaocznego obejmuje wyłącznie przedmioty ogólnozawodowe i specjalistyczne. Po zakończeniu każdego semestru słuchacze piszą prace kontrolne i składają egzaminy