Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.
Nie była ona także przedmiotem sporu pomiędzy mocarstwami "zimnowo- jennymi" (jak Wietnam czy Korea). Nie zmienia to faktu, iż warto pamiętać o mongolskich rewolucjach mających miejsce w tym stuleciu: z 1911 r. (przeciw dominacji chińskiej), z 1921 r. (znów problem Chin i rodzący się ruch komunistyczny) i ostatniej z 1990 r. Stosunek samych Mongołów do komunistycznej przeszłości jest daleko bardziej przychylny niż społeczeństw wielu innych państw postkomunistycznych - wizualizacją tego stanu rzeczy jest choćby umieszczenie w 1993 r. na banknocie o nominale 100 tugrików podobizny Suche Batora. Podobizny wodza rewolucji mongolskiej widnieją też na gmachach muzeów, na betonowych pomnikach i na metalo- wych tablicach ustawionych niegdyś w wielu mongolskich miastach. Komunistyczny propagandowy "billboard" _____________POLITYKA_____________ Sytuacja polityczna Mongolia jest republiką. Na czele państwa stoi prezydent, a premier jest jednocześnie liderem większości parlamentarnej. Legislatywa składa się z 76-osobowgo Wielkiego Chura- łu Ludowego. Odpowiada ona za cało- kształt spraw państwowych, włącznie z regulowaniem kwestii konstytucyj - nych. Istnieje także Mały Churał Ludowy. Jest on organem doradczym, sprawuje funkcje pomocnicze - ma prawo inicjatywy ustawodawczej, uczestniczy w uchwalaniu budżetu państwa oraz innych ustaw dotyczących spraw ekonomicznych. Zarówno wybory głowy państwa (od 1993 r.), jak i Wielkiego Churału Ludowego odbywają się w głosowaniu powszechnym i bezpośrednim na kadencje czteroletnie. Ewenementem jest Mały Churał Ludowy, który zo- 379 Podział administracyjny Mongolii N A staje obsadzony na zasadzie proporcjonalności spośród reprezentantów partii politycznych. Podział administracyjny Ze sposobem sprawowania władzy w kraju łączy się także rozmieszczenie jednostek administracji terenowej. Kraj dzieli się na 18 aj maków (odpowiedniki województw) i 3 miasta wydzielonych - Ułan Bator, Dar- chan i Erdenet. Ajmaki dzielą się na somony - odpowiedniki powiatów. Obecny podział administracyjny powstał w kilka lat po objęciu władzy w kraju przez komunistów, na pocz. XX w. istniało tu bowiem tylko 5 aj - maków. Obecnie jest ich 21 (licząc łącznie z wydzielonymi obszarami miejskimi): Archangaj, Bajanchon- gor, Bajan Olgij, Bulgan, Darchan- Uul, Dornod, Dornogowv, Dund - gow\ Dzawchan, Orchon-Uul, Gow Ałtaj, Gowisumber, Chentij, Chowd, Chówsgól, Omnógowv, Owórchan- gaj, Selenge, Siichbaatar, Tów, Uws. Naj mniej sze aj maki to Archangaj, Bulgan, Selenge i Bajan -Olgij (o średniej powierzchni 45 - 48 tys. km2). Największy jest Omnógowv (Połu - dniowogobijski) - 156 tys. km2. _______________GOSPODARKA_______________ Załamanie się komunizmu i kryzys ekonomiczny mający miejsce na początku lat 90. XX w. przyniósł dość paradoksalnie zbawienne skutki, gdyż dał początek reformom stanowiącym próbę dostosowania ekonomii kraju do nowych okoliczności. Reformy wolnorynkowe do- 380 prowadziły co prawda do uwłaszczę- nia dawnej nomenklatury partyjnej, ale z drugiej strony Mongołowie zmagają się z szeregiem ograniczeń strukturalnych - dotyczy to głównie infrastruktury w sektorach transportowym (na 100 km2 przypada zaledwie ok. 100 metrów dróg ulep - szonych, rocznie zaś buduje się ok. 10 kilometrów dróg ulepszonych), telekomunikacyjnym i energetycznym, a także ograniczeń natural- nych - tylko około 1% kraju to areały ziemi uprawnej, zaś aż około 80% to obszary wypasu zwierząt. W okresie komunizmu subwencje z ZSRR osiągały stanowiły czasem ok. 30% produktu narodowego brutto. Wobec ich cofnięcia wprowadzono liberalizację handlu wewnętrznego i zagranicznego, zamrożono wydatki państwa, uwolniono ceny i kursy walut. Podpisano szereg porozumień o współpracy z Ban- Sojombo To prastary ideogram - tradycyjne "godło" i symbol narodowy Mongołów, które znajduje się na fladze narodowej i pojawia we wszystkich ważnych miejscach i podczas uroczystości. Każdy element sojombo ma swoje symboliczne znaczenie. Płomyk z trzema językami wieńczący symbol oznacza dobrobyt i pomyślność w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Święty dla Mongołów ogień jest też opiekunem domu, symbolizuje trwałość rodziny i narodu. Pod płomykiem znajduje się symbol słońca i księżyca, prastare totemy Mongołów. Połączenie płomienia ze słońcem i księżycem oznacza dobrobyt i trwanie mongolskiego narodu. Pod księżycem znajduje się strzałka skierowana w dół oznaczająca zwycięstwo nad wrogiem. Obydwa trójkąty w górnej i dolnej części sojombo mówią o determinacji narodu w dążeniu do zachowania wolności i niezależności. Prostokąt jest symbolem prawości, uczciwości i szlachetności