Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.
Manon Lescaut Dramat liryczny w 4 aktach; libretto: kompozytor, przy współpracy Giulio Rieordiego, Marca Pragi, Domenica Ohvy i Luigiego Illiki, wg abbś Antoine Francois Prevosta. Prapremiera: Turyn 1 n 1893. Premiera polska: Warszawa 1895. Osoby: Manon Lescaut — sopran; Lescaut, jej brat — baryton; Kawa- ler des Grieux — tenor; Geronte de Ravoir, poborca podatkowy — bas; Edmund, student — tenor; Oberżysta — bas; Muzyk — mezzosopran; Baletmistrz — tenor; Latarnik — tenor; Dowódca straży — bas; Kapi- 338 Puccini tan okrętu — bas; Perukarz — rola niema; mieszczanie, kobiety, dziew- częta, studenci, muzykanci, więźniarki, żołnierze, marynarze. Akcja rozgrywa się we Francji i w Ameryce w drugiej połowie XVTII w. Akt I. W świąteczny wieczór gwarny tłum wyległ na plac przed stacją dyliżansów pocztowych w Amiens. Wśród rozba- wionego grona studentów wyróżnia się poważny i melancholij- ny des Grieux. Zajeżdża dyliżans — wysiada z niego sierżant Lescaut wraz ze swą siostrą, młodziutką Manon. Wyjątkowa uro- da dziewczęcia wywiera silne wrażenie na des Grieux; udaje mu się zamienić z nią kilka słów i dowiedzieć się, że brat przy- wiózł ją tu, aby z woli rodziców, wbrew jej własnym pragnie- niom, umieścić ją w klasztorze. Proste i naiwne nieco słowa dziewczęcia do reszty podbijają serce romantycznego młodzień- ca, budząc w nim uczucie gorącej miłości (aria Donna non vidi mai). Tym samym dyliżansem przybył też do Amiens mocno już podstarzały i bynajmniej niepiękny, lecz za to bogaty po- borca podatków, Geronte. I jemu wpadła w oko śliczna Ma- non, a usłyszawszy od sierżanta Lescaut o zamiarze oddania jej do klasztoru, postanawia porwać dziewczynę i w tym celu za- mawia za pośrednictwem oberżysty karetę do Paryża. Podsłu- chał to jeden ze studentów, Edmund, i ostrzegł w porę des Grieux. Zakochany młodzieniec w gorących słowach wyjawia Manon swoje uczucia, błagając, by przeciwstawiła się tyranii rodziny i z nim razem uciekła do Paryża. Manon po krótkim wahaniu ulega namiętnemu żarowi jego słów; podczas gdy Ge- ronte w oberży raczy obficie winem Lescauta, oboje młodzi wsiadają do zamówionej przez poborcę karety i pośpiesznie od- jeżdżają. Akt II. Po kilku latach pło-ha Manon znudziła się skro- mnym życiem u boku des Grieux, a skuszona blaskiem bo- gactwa i uciech wielkiego świata, została kochanką Geronta. Ten otacza ją zbytkiem i przepychem, jednak Manon nie może zapomnieć kawalera des Grieux, którego wciąż jeszcze nie prze- stała kochać (aria In ąueste trine morbide). Radośnie wita przybywającego do niej pod nieobecność Ge- ronta — des Grieux. Ten początkowo czyni gorzkie wyrzuty swej lekkomyślnej kochance, szybko jednak na powrót ulega jej uro- kowi, zwłaszcza gdy Manon oświadcza, iż zawsze go kochała i gotowa jest do niego powrócić. Trzeba jednak uchodzić na- tychmiast, zacierając za sobą wszelki ślad, gdyż inaczej bogaty i wpływowy Geronte może udaremnić ucieczkę, mszcząc przy tym swą urażoną ambicję. Tymczasem Manon nie może się rozstać z otaczającym ją bogactwem — przebiera klejnoty i kosztowności, niezdecydowana, co zostawić, a co zabrać ze so- bą. Mimo ponagleń niespokojnego des Grieux trwa to tak dłu- 335 Puccini go, że Geronte powraca do domu, a zorientowawszy się w sy- tuacji, w porywie gniewu wzywa policję i każe aresztować Ma- non jako ladacznicę. Akt III. Zgodnie z surowymi ówczesnymi prawami Manon osadzona została w więzieniu w Hawrze i skazana na depor- tację do Ameryki. Wśród posępnego odgłosu bębnów żandar- mi wyprowadzają przed bramę więzienia konwój skutych kaj- danami kobiet. Des Grieux, widząc wśród nich Manon, rzuca się ku niej, a gdy dowodzący konwojem sierżant brutalnie od- rywa Manon od ukochanego, nieprzytomny z bólu i rozpaczy młodzieniec rzuca się na przedstawiciela władzy (aria No! pazzo son!). Zebrany tłum, zdjęty litością na widok młodości i urody Manon, jest wyraźnie po stronie młodego człowieka