Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.
Malaje, Filipiny i Indonezja wysunęły nowy projekt trójstronnego stowarzyszenia, jednak nie doszło do jego realizacji Istniały wtedy po temu dwie ważne przeszkody narastanie napięć wokół powstającej Malezji oraz prokomumstyczne nastawienie Sukarno, prezydenta Indonezji - największego, najbogatszego i najludmejszego kraju w regionie Odsunięcie Sukarno od władzy przez wojsko otwierało drogę do stworzenia szerszego stowarzyszenia krajów Azji Południowo-Wschodniej Następcy Sukarno byli tym zainteresowani Konfrontacja między Indonezją i Malezją (o czym była już mowa) wygasła, a kłótnia między Malajami i Filipinami ustała, kiedy w 1967 r. Sabah przyłączył się do Malezji (prezydent Marcos rok po swej inauguracji złożył wizytę w stolicy Malezji Kuala Lumpur) W tym samym roku stosunki fihpińsko-male-zyjskie ponownie się pogorszyły po tajemniczej masakrze żołnierzy muzułmańskich na wyspie Corregidor (sprawcami mogli być ich oficerowie) i ponownym wysunięciu - na krótko - roszczeń Filipin do Sabah Marcos nie chciał wprawdzie 542 definitywnie odstąpić od tych roszczeń, bo byłoby to bardzo niepopularne wśród filipińskich wyborców, jednak dał pierwszeństwo nowej regionalnej solidarności Od roszczeń tych odstąpiła później oficjalnie prezydent Aąuino Trudnym testem dla regionalnej solidarności było wycofanie się Wielkiej Bryłami z Azji Połudmowo-Wschodmej i wojna Stanów Zjednoczonych w Wietnamie Ogłoszona w 1968 r. zapowiedź rychłego odejścia Brytyjczyków z Malezji i Singapuru skłoniła te państwa do zawarcia układu (do którego później dołączono Brunei) z Australią, Nową Zelandią i Wielką Brytanią, mającego zastąpić dotychczasowy wojskowy układ malajsko-brytyjski W tym samym roku Malezja i Singapur ogłosiły - wraz ze swymi partnerami w ASEAN - projekt uznania Azji Południowo-Wschodniej za strefę pokoju, wolności i neutralności Wzajemna me-/godność tych dwóch posunięć odzwierciedlała realia okresu przechodzenia od kolonialnej zależności do nowego systemu regionalnej współpracy w imię zabezpieczenia narodowej niepodległości Wojna Stanów Zjednoczonych w Wietnamie była afrontem dla owej niepodległości, jednak po ofensywie Tet na początku 1968 r. Waszyngton zaczął szykować się do odwrotu, który został później usankcjonowany w traktatach podpisanych w 1973 r. w Paryżu Dla krajów ASEAN najbardziej niepokojącym następstwem porażki USA w Wietnamie była podjęta przez Nixo-na polityka zbliżenia - rapprochement - z Chinami Zdawała się ona otwierać Chinom drogę do odgrywania w Azji Połudmowo-Wschodmej mocarstwowej roli, / której zrezygnowały Stany Zjednoczone Powstał tez problem, czy głównym wrogiem w regionie są teraz komunistyczne Chiny czy komunistyczny Wietnam /agrozeme ze strony Wietnamu nabrało ostrości po jego inwazji na Kampuczę Zdania na ten temat były wśród krajów ASEAN podzielone Malezja i Singapur głosowały w 1970 r. w ONZ za przyznaniem miejsca Chin w Radzie Bezpieczeństwa komunistycznemu reżimowi w Pekinie, Filipiny głosowały przeciwko, u Indonezja i Tajlandia wstrzymały się od głosu Większość członków ASEAN skłonna była przyjąć do swych szeregów Wietnam - mimo jego komunistycznego reżimu, jednak zajęcie przez wojska tego kraju Kampuczy naruszało jedną z podstawowych zasad ASEAN - poszanowania narodowej niepodległości i suwerenności Traktat Wietnamu z ZSRR godził w mną z tych zasad - nieangazowama się wielkich mocarstw w sprawy regionu Dylemat był trudny zwłaszcza dla Tajlandii, która chciała postępować solidarnie z partnerami w ASEAN, ale była bardziej bezpośrednio niż oni zagrożona wietnamską ekspansją na Kampuczę Tajlandia wiedziała tez, ze ASEAN nie dysponuje siłą zbrojną, którą mógłby przeciwstawić wietnamskiej agresji, natomiast siłą taką dysponuj ą Chiny Antywietnamskim czynnikiem zbrojnym byli tez Czerwoni Khmerzy W odczuciach pozostałych krajów ASEAN, szczególnie Indonezji, głównym zagrożeniem dla regionu były natomiast na dalszą metę Chiny, a złowieszczym tego sygnałem - wtargnięcie w 1979 r. ich wojsk do Wietnamu Fakt, ze ASEAN przetrwał w tak złożonej sytuacji, świadczył o politycznym kunszcie przywódców i jego dla nich znaczeniu Jednak wewnętrzne napięcia w ASEAN opadły dopiero po wycofaniu się Wietnamczyków z Kampuczy i Rosjan 543 baty dwóch trzecich filipińskiego senatu, a być może przeprowadzenia referendum. Pozycja przetargowa Filipin była nader silna, ponieważ ewakuacja tamtejszych baz amerykańskich i zainstalowanie ich gdzie indziej byłoby niezwykle kosztowne i wymagałoby dokonania bolesnej rewizji strategii Stanów Zjednoczonych. Projekt nowego układu w sprawie baz został w 1991 r. odrzucony przez senat Filipin, mimo że oznaczało to utratę znacznych dochodów oraz miejsc pracy, kiedy w kraju rozszerzało się ubóstwo. Prezydent Corazon Aąuino zakwestionowała początkowo decyzję senatu, ale później zażądała ewakuacji amerykańskich baz w ciągu trzech lat. W 1992 r. jej następcą na stanowisku prezydenta został Ramos, który utrzymywał bardziej stabilny rząd i doprowadził do umiarkowanej poprawy gospodarki Filipin. W 1967 r. kraje Azji Południowo-Wschodniej (z wyjątkiem położonych w In-dochinach) utworzyły Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej (As-sociation of South East Asian Nations - ASEAN). Pierwszymi jego członkami były Indonezja, Malezja, Singapur, Tajlandia i Filipiny. W 1984 r. dołączyło Bru-nei