Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.
Ogólne organy administracji są organami kolegialnymi, powoływanymi i odwoływanymi przez organy przedstawicielskie, sprawującymi w szczególności funkcje kierownicze i koordynujące działalnością administracyjną (rząd). Organami specjalistycznymi są np. ministerstwa, wojewodowie, kierownicy urzędów centralnych. Szczególne miejsce i rola w systemie organów administracyjnych przypada rządowi, który kieruje całym aparatem administracyjnym i zapewnia jednolitość jego działania~5. Wymiar sprawiedliwości jest specyficzną formą aktywności państwowej, polegającej na rozpoznawaniu i rozstrzyganiu sporów prawnych w sprawach cywilnych i karnych oraz innych administracyjnych, ubezpieczeniowych, pracy, konstytucyjnych i międzynarodowych, przez sądy powszechne i sądy szczególne - podmioty nie uczestniczące w sporze, na podstawie prawa i w trybie przewidzianym prawem~b. Wymiar sprawiedliwości sprawują sądy na zasadzie wyłączności, czyli mają monopol w rozstrzyganiu sporów prawnych w dziedzinach wskazanych w aktach prawnych. Powołanie sądów do spełniania wy- miaru sprawiedliwości wynika nie tylko z nazwy tej instytucji - sądy - są- dzenie, ale przede wszystkim z cech tej organizacji i funkcjonowania m.in. niezawisłości sędziów, kolegialności działania, respektowania do obrony itp. W miarę kształtowania się społeczeństw masowych rozszerzała się materia obejmowania zakresem sporów prawnych z cywilnych i karnych na sprawy administracyjne i konstytucyjne, ze stosunków pracy, ubezpieczeń społecznych oraz stosunków międzynarodowych. Jednocześnie rozwijały się instancje są' dowe wewnątrz sądów powszechnych w postaci izb i sądów, specjalizujących się w rozstrzyganiu sporów prawnych w stosunkach międzyludzkich. Drugim Polskie prawo admini,rtrac~jne, pod red. J. Słuźewskiego, Warszawa 1995, s. 66. A. Burda, Polskie prawo państwowe..., s. 324. nurtem szły działania zmierzające do powołania sądownictwa szczególnego w postaci sądownictwa administracyjnego i sądownictwa konstytucyjnego do rozstrzygania sporów prawnych o specyficznym charakterze. W skali międzynarodowej doszło do powołania trybunałów międzynarodowych właściwych do rozstrzygania sporów prawnych między państwami - podmiotami stosunków międzynarodowych. Wymiar sprawiedliwości w skali państwa to rozstrzyganie sporów prawnych przez odpowiednie organy państwowe. Stronami w sporze mogą być podmioty prawne, przy czym przedmiotem sporu może być naruszenie przez jedną ze stron jej obowiązków lub uprawnień drugiej strony. Spór rozstrzyga niezaangażowany w nim arbiter. Arbitrem w sporze prawnym jest zawsze organ państwowy. Podstawą rozstrzygania sporu jest określona dziedzina prawa, zwykle prawo cywilne lub karne, ale często bywa też prawo administracyjne, a niekiedy także konstytucyjne. Drogą rozstrzygania sporów prawnych jest procedura określana w formie ustawy danego państwa. Spór prawny rozstrzyga się tylko w świetle prawa, a nie innych rodzajów norm, i wyłącznie z punktu widzenia legalności, a nie celowości~7. Kontrola jest działaniem organów państwowych skierowanych na określone podmioty, którymi są organy administracji państwowej i na określony przedmiot, którym jest zakres działania danego organu państwowego. Polega ona na ustalaniu i ocenianiu określonego stanu rzeczy czy działania w zestawieniu ze stanem pożądanym w myśl obowiązujących przepisów prawa, wskazanych celów, czy zadań. Sens kontroli sprowadza się do wykrycia nieprawidłowości. Stwarza to możliwości naprawiania złego stanu rzeczy oraz zapobiegania zła na przyszłość. Kontrola jest nieodzownym elementem działalności wszyst- kich organów państwowych. Jest ona działalnością wtórną w stosunku do działalności kontrolowanej. Musi więc być zachowana pewna prawidłowa proporeja między działalnością kontrolowaną i kontrolną. Kontrola, aby spełniała swoją rolę, musi być bezstronna, kompetentna i efektywnal8. Kontroli podlegają wszystkie organy i jednostki administracji państwowej funkcjonujące w układzie pionowym i poziomym aparatu państwowego kraju