Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.
Punkt widzenia (1976). SOSIURA WOLODYMYR (1898-1965), poeta ukr.; poezje poświęcone rewolucji i wojnie domowej (m.in. zbiór Czerwona zyma 1921), wiersze i poematy opiewające przemiany społ.-polit., utrzymane w konwencji socrealist. (m.in. Dniprelstan 1926); liryka erotyczna i pejzażowa bliska w klimacie poezji S.A. Jesienina; zbiory wierszy Zoloti szuliky (1927), Szczoto sady szumiły (1947), Osinni melodiji (1964); poi. wybór wierszy Czerwona zima (1977). SOSNORA WikTOR A. (ur. 1936), poeta roś.; w swej liryce nawiązuje do starorus. kronik, podań, legend i poematów, mitologi gr. i literatury zachodnioeur.; jego wiersze wyróżniają się bogactwem form artyst., nowatorską rytmiką i intonacją, swoistą grą słów; zbiory: JanwarskijliwieńC\962), Triptich (1965), Wsad-niki (1969), Aist (1972), Stichotworienija, Kris- taH (oba 1977); w wierszach ze zbioru Wozw-raszczenije k moriu (1989) występują motywy pol.; tomy prozy, cechującej się impresyjnym liryzmem (Letuczij golandiec, Frankfurt n. Menem 1979, Wiastitieli i sud'by 1986), w których ukazał dzieje Rosji przez pryzmat własnych tragicznych doświadczeń podczas II wojny światowej. ŚOTOLA JIRI (1924-89), pisarz czes.; związany z kręgiem tzw. poetów dnia powszedniego, skupionych wokół czasopisma "Kveten"; kontynuator tradycji czes. poetyzmu i liryki V. Nezvala; wiersze refleksyjne o tematyce egzystencjalnej (m.in. zbiory YenuSe z Mętu 1959, Było to v Evrope 1960, Hvezda Ypsilon 1962, Podzimnicek 1967); ponadto powieści z czasów kontrreformacji i wojen napoleońskich oraz dramaty o tematyce współczesnej. SOUĆEK LUDVIK (1926-78), pisarz czes., z zawodu lekarz; często zw. czes. Danikenem; autor utworów fantastycznonauk., w których łączył elementy fantastyki nauk. i literatury faktu (np. trylogia powieściowa Tajemnica ślepych ptaków 1964, wyd. pol. 1968, Znak jeźdźca 1967, wyd. pol. 1970, Jezioro Słoneczne 1968, wyd. pol. 1972); książki popularnonaukowe. SOUPAULT [supo] PHILIPPE (1897-1990), pisarz franc.; jeden z gł. przedstawicieli surrealizmu; utwory poet.: m.in. Les champs magnetiques (1920, wraz z A. Bretonem — uznane za pierwszy tekst surrealistyczny, przykład ,,zapisu automatycznego"), Poesies com-pletes (1937), Poemes et poesies 1917-73 (1973); także powieści oraz cenione szkice krytycznolit. o twórczości m.in. G. Apollinaire'a i Ch. Baudelaire'a. SOUTHEY [sa"dy] ROBERT (1774-1843), poeta ang.; razem z S.T. Coleridgem i W. Wordswor-them należy do pierwszej generacji ang. romantyków (tworzących tzw. szkołę jezior), których życie było związane z malowniczym pojezierzem pn.-zach. Anglii; swym radykalnym poglądom społ. dał wyraz w powstałym 1794 dramacie poet. z czasów powstania chłopskiego 1381 Wat Tyler i poemacie Joan of Arc (1796); 1813 obdarzony dworskim tytułem poeta laureatus, popadł w konflikt z postępowym środowiskiem lit.; liczne dzieła hist., m.in. biografia The Life of Nelson (1813), przekł., m.in. z języka hiszp.; pol. przekt. poezji S. w antologii Poeci języka angielskiego (t. 2 1971). SOVA ANTONIN (1864-1928), poeta czes.; czołowy przedstawiciel czes. modernizmu; wiersze impresjonist. wyrażające początkowo anarchistyczny bunt przeciw mieszczańskiemu społeczeństwu, potem ukazujące wizję przyszłości opartej na harmonii społ.; liryka pejzażowa, miłosna, patriotyczna, także poezja satyr.; zbiory, m.in. Yybourene smutny (1897), Zpevy domova (1918), Drsna laska (1927); powieści. SOYA [soja] CARL ERIK (1896-1983), pisarz duń.; twórczość dramatyczna S. obejmuje satyr, komedie społ. {Parasitterna 1926), sztuki inspirowane psychoanalit. teoriami S. Freuda (Don Juan som asgtemand 1932) oraz dramaty polit. (Umbabumba skifter forfatning 1935, Efter 1947), w których za pomocą 511 SOY alegor. odniesień potępił ideologię nazistowską; w neorealist. tetralogii dram. Blindebuk a/te/- saaden kań det gaa (1940^t8) podjął problem sprawiedliwości i prawości w życiu społ.; naturalist. powieści zawierające krytykę mentalności i obyczajowości mieszczaństwa (Min farmors hus 1943, Sytten, t. 1-3 1953-54). SOYFER [zo'~] JURA (1912-39), austr. poeta i satyryk; pochodził z roś. rodziny arystokratycznej, która po rewolucji październikowej osiedliła się w Wiedniu; związany z ruchem ro-botn., od 1930 współpracownik socjaldemokr. dziennika "Arbeiter-Zeitung", od 1934 czł. KP Austrii; pisał wiersze, piosenki i utwory sceniczne dla wiedeńskich teatrzyków kabaretowych ABC i Literatur am Naschmarkt; w satyr, para-bolach, nawiązujących do tradycji wiedeńskich tzw. dram ludowych (Yoiksstuck) zwalczał rodzący się faszyzm; po przyłączeniu Austrii do III Rzeszy aresztowany, zesłany do obozu koncentracyjnego Dachau (autor słynnej pieśni Dachaulied), a następnie do Buchenwaldu, gdzie zmarł; pośmiertne wydania utworów S.: Vom Parad/es zum Weltuntergang (1947), Der Lechner-Edi. Astoria (1974), Die Ordnung schuf der liebe Gott (1979). SOYINKA WOLE (ur. 1934), nigeryjski pisarz, aktor i reżyser teatr.; jeden z najwszechstron- niejszych twórców literatury anglojęzycznej w Afryce; założyciel i dyr. artystyczny nar. zespołów teatr. The 1960 Masks i The Orisun Theatre w Nigerii; w twórczości S., prezentującej wierzenia i rytuały plemienne Jorubów, znajduje odbicie konflikt dawnej i nowej obyczajowości w życiu tradycyjnych społeczeństw afryk.; liczne dramaty (m.in. Three Plays: The Swamp Dwellers, The Trials of Brofher Jero, The Strong Breed 1963, Plan Kongiego 1967, przekł. pol. ,,Dialog" 1970 nr 6, Madmen and Specialists 1971); powieści (Interpretatorzy 1965, wyd. pol. 1978), Season of Anomy-\973); nowele, poezje, gł. oparte na osobistych doświadczeniach (Idanre... 1967, A Shuttie in the Crypt 1972; pol. przekł. w Antologii poezji afrykańskiej (1974) oraz wybór Kuranty ciszy (1982); 1986 otrzymał Nagrodę Nobla. SPARK MURIEL (ur. 1918), pisarka ang.; początkowo poetka, krytyk lit. i wydawca, później gł. autorka opowiadań (The Go-Away Bird 1958) i krótkich powieści psychol. (Memento mori 1959, wyd. pol. 1970, Ballada o Peckham Rye 1960, wyd. pol. 1974, Pełnia życia panny Brodie 1961, wyd. pol. 1972); posługując się elementami sensacji, groteski, parodii, tworzy wyrazistą wizję świata ulegającego tragicznej nieuchronności losu. SPASSESTERJO (1914-89), prozaik alb