Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.
p.c. (por. zwłaszcza art. 126 i 325 oraz art. 89, 90, 150). Funkcja identyfikacyjna nazwiska oraz imienia nie ma znaczenia tylko tech- 312 niczno-porządkowego. Wiąże się z nią bowiem także ochrona różnych osobistych wartośei człowieka oraz określona rola w strukturze grupy rodzinnej. Por. przepisy dotyczące ksztahowania się nazwisk w grupie rodzinnej. Dominuje tu tendencja do realizacji takiego stanu, aby wszyscy członkowie grupy rodzinnej nosili to samo nazwisko , (por. zwłaszcza art. 25 ő 1 zd. 2 i 1 art. 88 ő 1 k.r.o.). 2. Miejsce zamieszkania Obok nazwiska także miejsce zamieszkania człowieka służy jego indywidu- 313 alizaeji, sytuując go w przestrzeni. Stanowi przez to jedną z cech charakteryzują- cych osobę flzyczną (art. 25-28 k.c.). W rozumieniu wspomnianych przepisów, miejsce zamieszkania określa jedynie 314 miejscowość, a nie adres a więc ulicę, dom lub lokal, w którym osoba fizyczna zamieszkuje. Takie określenie miejsca zamieszkania ukształtowało się we wcześ- niejszych okresach rozwoju prawa, charakteryzujących się dużym partykularyzmem prawnym i służyło w głównej mierze do wskazania prawa miejscowo właściwego. Dzisiaj funkcja ta ma jeszcze praktyczną przydatność w zakresie stosunków mię- dzynarodowych (por. art. 17 ust. 3, art. 18, 26, 27, 31 ő 2 pr.pryw.m.). Ponadto określenie miejscowości jako miejsca zamieszkania jest użyteczne dla ustalenia właściwości miejscowej sądu (np. an. 27, 508, 569 k.p.c.) oraz innych organów powołanych do dokonywania doniosłych dla stosunków cywilnoprawnych czyn- ności (por. np. art. 2 k.r.o.). Poza tym jednak polski system prawny posługuje się terminem "miejsce zamieszkania" także w węższym znaczeniu, a mianowicie dla okreslenia bliższego adresu zamieszkania (por. np. art. 454 k.c., art. 126 ő 2 k.p.c.). Dopiero wykładnia przepisu prawnego może dać odpowiedź na pytanie, o jaki sens wspomnianego ternunu chodzi. Również zbliżonym tylko pojęciem jest "stałe zamieszkanie" w określonym lokalu (por. art. 691 k.c., por. też orz. SN z 13.02.1976 r., OSN 1977, poz. 5). Reguły określające miejsce zamieszkania człowieka różnią się w zależności od tego, jakich osób fizycznych dotyczą. a) Miejse zamieszkania osoby pełnoletniej i nie pozbawionej zdolności do 315 czynności prawnej (por. art. 25 w zw. z att. 26, 27 i 10-13 k.c.) należy określić według tego, gdzie "przebywa z zamiarem stałego pobytu" (art. 25 k.c.). Na tej podstawie panujący pogląd wyróżnia dwa elementy łącznie konstytuujące pojęcie miejsca zamieszkania: 1) obiektywny, jakim jest faktyczne przebywanie w określonym miejscu, 2) subiektywny, polegający na zamiarze stałego tam pobytu. Takie dualistyczne wyjaśnienie sensu wspomnianego przepisu nie da sięjednak pogodzić z trafnym i aprobowanym lakże przez doktrynę stanowiskiem judykatury, że sama deklaracja człowieka co do jego zamiarów nie ma doniosłości prawnej, 112 Rozdział VI. Osoby fizyczne jeżeli nie znajduje wyrazu w jego faktycznych zachowaniach wskazujących na to, gdzie ustanowił on ośrodek swojej działalności życiowej. Por. orz. Sądu Wojewódzkiego w Zielonej Górze z 21.02.1975 r., OSP 1976, poz. 9 z glosą J. Jodłowskiego. Określenie miejsca zamieszkania jest bowiem kwestią dotyczącą także interesów innych osób i dlatego rozstrzygnięcie jej powinno zależeć od pewnych dostępnych dla obserwatora zewnętrznego okoliczności. Zwrot "zamiar stałego pobytu" należy więc również rozumieć w sensie zobiektywizowanym, to znaczy jako taki sposób przebywania w danym miejscu, jaki dla typowego obserwatora stanowi podstawę do ustalenia, że miejsce to jest ośrodkiem działalności życiowej danej osoby fizycznej. Uwagi te prowadzą do wniosku, że decyzja osoby flzycznej dotycząca obrania przez nią miejsca zamieszkania nie jest czynnością prawną, ponieważ uzyskuje ona doniosłość prawną, gdy doprowadzi do uksztahowania określonego wyżej układu stosunków faktycznych, który nie musi wyrażać żadnej woli wywołania skutków prawnych. 316 Ze względów porządkowych art. 28 k.c. stanowi, że można mieć tyllco jedno miejsce zamieszkania. Jeżeli więc osoba fizyczna ma kilka miejsc pobytu (np. mieszkanie w mieście, domek wypoczynkowy w miejscowości podmiejskiej, mieszkania w dwóch miastach, w których wykonuje zawód), wtedy o określeniu rniejsca zamieszkania decyduje okoliczność, gdzie w przeważającej mierze koncentruje się jej działalność życiowa. Gdy osoba fizyczna nie ma miejsca zamieszkania lub gdy nie da się go ustalić, system prawny przewiduje szczególne instytucje, dzięki którym w przypadkach takich nie zostaje zamknięta droga do wykonywania i dochodzenia praw i obowiązków cywilnych. Por. np. instytucję złożenia do depozytu sądowego (art. 467 pkt 1 k.c.), co do wlaściwości miejscowej sądu por. art. 28, 45 k.p.c., co do doręczenia pism procesowych, por. art. 143-147 k.p.c., co do wszczęcia egzekucji, por. art. 802 k.p.c. Z ogólnej reguły ań. 25 k.c. wynika, że także małżonkowie mogą mieć odrębne rniejsca zamieszkania. 317 b) Miejsce zamieszkania osób, których interesy w stosunkach cywilnoprawnych reprezentują rodzice lub opiekunowie (art. 26, 27 k.c.), określa się wedle miejsca zamieszkania wspomnianych przedstawicieli ustawowych (jest to tzw