11 I -0

01 i -0.19 -0.36 -0.33 -0.33 Seks Taniec Mama Dziekan RYCINA 10.3 Odchylenie poziomu przewodnictwa elektrycznego sk�ry (w mikrohernach) podczas tfumienia lub wyra�ania czterech okre�lonych my�li �r�d�o: D. M. Wegner, G. W. Shortt, A. W. Blake, M. S. Page (1990). The suppression of exciting thoughts. Journal of Personality and Social Psychology, 58, 412. Copyright � 1990 by American Psychological Association. Tego zagadnienia dotycz� prace Jamesa Pen- nebakera. W jednym z pierwszych swo- ich bada� stwierdzi� on u os�b oszuku- j�cych innych objawy napi�cia w zacho- waniu (ruchy ga�ek ocznych i mimika) oraz reakcjach fizjologicznych. Wynika�o z tego, �e d�ugotrwale t�umienie mo�e prowadzi� do chor�b psychosomatycznych (Pennebaker, Chew, 1985). Hipoteza ta pasowa�a do wzmiankowanego wcze�niej og�lnego modelu chor�b psychosomatycz- nych: st�umienie lub zatrzymywanie my�li i uczu� powoduje stres i sprzyja cho- robom. Nast�pnie Pennebaker postanowi� sprawdzi�, czy zachodzi reakcja przeciwna, a wi�c, czy swobodne wyra�anie stresuj�- cych my�li i uczu� rzeczywi�cie zmniej- sza szkodliwe skutki t�umienia. Poprosi� tedy grup� zdrowych student�w, aby przez cztery kolejne dni prowadzili dziennik, w kt�rym polowa z nich mia�a opisywa� swoje traumatyczne prze�ycia z przesz�o- �ci, a druga po�owa prowadzi�a zapiski dotycz�ce prze�y� pozbawionych znacze- nia (Pennebaker, Kiecolt-Glaser, Glaser, 1988). Czy pisanie o traumatycznych do- �wiadczeniach ma efekt terapeutyczny? Chc�c sprawdzi�, czy istnieje zale�no�� mi�dzy opisywanymi sprawami a stanem zdrowia, Pennebaker zebra� dane doty- 340 BADANIE OSOBOWO�CI - WYBRANE ZAGADNIENIA i! cz�ce liczby wizyt w o�rodku zdrowia w ci�gu 15 tygodni przed badaniem oraz 6 tygodni po badaniu, a tak�e funkcjo- nowania systemu odporno�ciowego, ci- �nienia t�tniczego krwi i stan�w przy- gn�bienia. Trudno uwierzy�, aby samo pisanie o traumatycznych doznaniach w ci�gu za- ledwie czterech dni mia�o wp�yw na zdro- wie. A jednak tak w�a�nie si� sta�o. Jak wida� na rycinie 10.4, w�r�d student�w opisuj�cych swoje traumatyczne prze�ycia zanotowano spadek liczby wizyt w o�rodku zdrowia, podczas gdy w grupie kontrolnej, opisuj�cej wydarzenia pozbawione znacze- nia, liczba ta wzros�a. Podobne r�nice na korzy�� grupy pisz�cej o traumatycznych doznaniach stwierdzono w zakresie funk- cjonowania systemu odporno�ciowego, ci- �nienia krwi oraz liczby stan�w przygn�- bienia. Osoby pisz�ce o traumatycznych prze�yciach podzielono dodatkowo na dwie grupy. Cz�onkowie pierwszej pisali o spra- wach, o kt�rych z nikim przedtem nie rozmawiali, cz�onkowie drugiej wy��cznie o sprawach, o kt�rych zdarzy�o im si� przedtem rozmawia�. Wi�ksz� popraw� stanu zdrowia odnotowano w pierwszej grupie (Pennebaker, Kiecolt-Glaser, Gla- ser, 1988). Pennebaker wyci�gn�� z tego wniosek, �e �otwieranie si�" czy te� zwierzanie ze swoich my�li i uczu� ma w�a�ciwo�ci lecznicze (Pennebaker, 1990). Nast�pnie Wykres dowodzi, �e liczba wizyt w o�rodku zdrowia u student�w pisz�cych o swoich traumatycznych doznaniach (grupa traumy) spadla, a u student�w pisz�cych o sprawach przygodnych (grupa kontrolna) - wzrasta. (Wzrost ten wynika! prawdopodobnie z sezonowego zwi�kszenia zachorowalno�ci w okresie badania). 0.3 0.2 0.1 0.0 Grupa traumy (n = 25) Grupa kontrolna (n = 25) 15 tygodni przed badaniem 6 tygodni po badaniu RYCINA 10.4 �rednia liczba wizyt w o�rodku zdrowia przed eksperymentem oraz w czasie jego trwania (odchylenie standardowe dla wizyt w ci�gu miesi�ca waha�o si� od 0,12 do 0,40, wynosz�c �rednio 0,26). �r�d�o: J. W. Pennebaker, J. K. Kiecolt-Glaser, R. Glaser (1988). Disclosure of traumas and immune function: health implications for psychotherapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 56, 243. Copyright � 1988 by American Psychological Association. EMOCJE, ZDOLNO�CI ADAPTACYJNE I STAN ZDROWIA 341 Wykres pokazuje, �e w pierwszych tygodniach kryzysu (wojna w Zatoce) du�o rozmawiano i my�lano o nim, po czym nast�pi) okres, w kt�rym wi�cej my�lano, a mniej rozmawiano. Liczba my�li i rozm�w o wojnie w czasie 24 godzin poprzedzaj�cych badanie My�li Rozmowy 1 23456789 10 11 Liczba tygodni od rozpocz�cia wojny RYCINA 10.5 Liczba my�li i rozm�w dotycz�cych wojny w Zatoce (w czasie 24 godzin poprzedzaj�cych badanie) u 361 mieszka�c�w Dallas (oko�o 30 respondent�w za ka�dym razem). W celu kontrolowania skraj- no�ci ograniczono do 25 liczb� my�li i rozm�w okre�lan� przez respondent�w jako .ponad 25". �r�dto: J. W. Pennebaker (1993). Social mechanisms of constraint. W: D. M. Wegner, J. W. Pennebaker [red.]. Handbook of mental control. Englewoods Cliffs, NJ: Prentice Hali. przeszed� do badania otwarto�ci w praw- dziwych trudnych sytuacjach �yciowych, takich jak trz�sienie ziemi w San Franci- sco (1989) oraz podczas wojny w Zatoce Perskiej (1991). Zapisywa� wi�c my�li, rozmowy i sny ludzi po ka�dym z tych wydarze�. Po tygodniu, 2, 3, 6, 8, 16, 28 i 50 tygodniach od trz�sienia ziemi w San Francisco dzwoni� do przypadkowo wybranych ludzi i rozmawia� z nimi przez 10 minut. Pyta� ich, jak cz�sto rozmawiali lub my�leli o trz�sieniu ziemi w ci�gu ostatniej doby, a tak�e o ich nastr�j i sto- sunki z innymi lud�mi