25 i nast...

, 51 i nast.; R. B. Wernham, „Elizabethan War Aims and Strategy", w: Elizabethan Government and Society, (red.) S. T. Bindoff, J. Hurst-field, C. H. Williams (London 1961), s. 340—368. Patrz tak¿e dwa ogólne przegl¹dy pióra Wernhama: Before the Armada: The Growth of English Foreign Policy 1485,—1588 (London 1966) i The Making of Elizabethan Foreign Policy 1588—1603 (Berkeley, Los Angeles, London 1980). «8Dane na ten temat patrz: F. C. Dietz, „The Exchequer in Elizabeth's Reign", Smith College Studies in History, roczn. 8, nr 2 (styczeñ 1923); idem, English Public Finance 1485—1641, t. 2, 1558—1641, rozdz. 2—5; W. R. Scott, The Constitution and Finance of English, Scottish and Irish Joint Stock Companies to 1720, 3 tomy (Cambridge 1912), t. 3, s. 485—544. 68Loades, Politics and the Nation, s. 301 i nast.; R. Ashton, The Crown and the Money Market 1603—1640 (Oxford 1960), zw³. rozdz. 2 i 7. 70R. Ashton, The English Civil War: Conservatism and Revolution 1603—1649 (London 1979); C. Hill, The Century of Revolution 1603—1714 (Edynburg 1961), cz. 1; C. Russell (red.), The Origins of the English Civil War (London 1973); L. Stone, The Causes of the English Revolution 1529^—1642 (London 1972); Loades, Politics and the Nation, s. 327 i nast. "Kennedy, British Naval Mastery, s. 44 i nast.; Barnett, Britain and Her Army, s. 90 i nast.; Hill, Reformation to Industrial Revolution, s. 155 i nast.; J. R. Jones, Britain and the World 1649—1815 (London 1980), s. 51 i nast.; patrz tak¿e dwie wa¿ne prace w jêzyku niemieckim: B. Martin, „Aussenhandel und Aussenpolitik Englands unter Cromwell", Historische Zeitschrift, roczn. 218, nr 3 (czerwiec 1974), s. 571—592; oraz H. C. Junge, Flottenpolitik und Revolution: Die Entstehung der englischen Seemacht wdhrend der Herrschaft Cromwells (Stuttgart 1980). 72 M. Ashley, Financial and Commercial Policy Under the Cromwellian Protectorate (London 1962), s. 48. 78 C. Hill, Century of Revolution, s. 161. 74 North i Thomas, Rise of the Western World, s. 118, 150 i ca³a praca. 75 Nastêpny fragment ma w du¿ym stopniu za podstawê prace Michaela Robertsa, nie tylko klasyczne dzie³o Gustoims Adolphus, 2 tomy, (London 1958), ale równie¿ jego szerszy przegl¹d: Essays in Swedish History (London 1967); Gustauus Adolphus and the Rise of Sweden (London 1973); (red.), Sweden's Age of Greatness, 1632—1718 (London 1973); oraz The Swedish Imperial Experience 1560—1718 (Cambridge 1979). 76Cipolla, Guns and Sails, s. 52 i nast.; Roberts, Gustauus Adolphus, t. 2, s. 107 i nast.; Wallerstein, Modern World System, t. 2, s. 203 i nast.; E. F. Heckscher, An Economic History of Sweden (Cambridge, Mass., 1963), rozdz. 4, zw³. s. 101 i nast. "Krótkie zreasumowanie tych reform: Roberts, Gustauus Adolphus and the Rise of Sweden, rozdz. 6 i 7; pe³ne szczegó³y: idem, Gustauus Adolphus, t. 2, s. 63— —304. 78 Patrz: F. Redh'ch, „Contributions in the Thirty Years War", Economic History Review, seria 2, roczn. 12 (1959), s. 247—254, a tak¿e wiêksza praca tego autora, The German Military Enterpriser and His Work Force, 2 tomy (Wiesbaden 196-4). M. Ritter, „Das Kontributionssystem Wallensteins", Historische Zeitschrift, roczn. 90 (1902); A. Ernstberger, Hons de Witte: Finanzmann Wallensteins (Wiesbaden 1954), przynosi dalsze szczegó³y. O Szwecji, patrz: Roberts, Gustauus Adolphus and the Rise of Sweden, rozdz. 8; S. Lundkvist, „Svensk krigsfinansiering 1630— —1635", Historisfc tidskrift, 1966, s. 377—421. 78 Roberts, „Charles XI", w: Essays in Swedish History, &. 233. 80 Idem, Swedish Imperial Experience, s. 132—137. «Ibid., s. 51 82 G. Parker, The Dutch Revolt (London 1977) mo¿e zast¹piæ wszystkie inne opisjr szesnastowiecznej fazy wojny osiemdziesiêcioletniej. Na temat póŸniejszej fazy tej' wojny, patrz wa¿ny artyku³ J. I. Israela, „A Conflict of Empires: Spain and the Netherlands, 1618—1648", Post and Present, nr 76 (1977), s. 34—74; oraz idem, The Dutch Republic and the Hispanic World, 1606—1661 (Oxford 1982). 88 G. Gash, Renaissance Armies 1480—1650 (Cambridge 1975), s. 106. 84 C. Wilson, The Dutch Republic and the Civilization of the Seventeenth Century (London 1968), s. 31. Patrz tak¿e: Wallerstein, Modern World System, t. 1, s. 199-i nast., t. 2, rozdz. 2. 85Cyt. za: Parker, Dutch Revolt, s. 249; Reynolds, Command of the Sea, s. 15& i nast.; Boxer, Dutch Seaborne Empire; Padfield, Tide of Empires, t. 1, rozdz. 5; Scammell, World Encompassed, rozdz. 7. 88 Na temat „zwrotu" od œwiata œródziemnomorskiego ku atlantyckiemu patrz: Ci-polla, Before the Industrial Revolution, rozdz. 10; Braudel, Mediterranean World,. t. 2; Wallerstein, Modern World System, t. l i 2; R. T