Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.

 

Czy potrafiBbym opisa, dajc cho cz[ciowo przykBady? Dziedzina, w któr nie lubiBem si 241 zapuszcza, caBkowicie negujc wBasn krucho[ i zale|no[ ciaBa od stanów ducha, a tym samym nic o niej nie wiedzc. Czyli moja samo[wiadomo[ w tym wzgldzie byBa minimalna i dlatego prawd jest, |e byBem kierowany przez moce mdrzejsze ode mnie. Film Hope and Glory, o drugiej wojnie [wiatowej w Londynie. Film artystycznie chybiony, ale wierny mentalno[ci Zachodu i obyczajowi niszczenia samych siebie. Lekcja w klasie i nauczycielka wyja[nia, o co Anglia walczy:  |eby zachowa imperium". Ale przecie widzowie wiedz, |e imperium si rozleciaBo. Wic? I czy| nikt nie zaprotestuje, nie powie, |e przecie| nie o to Anglia walczyBa? 13 III 1988 Tego roku jeden cig zaj wydawniczych. Ledwo skoDczyBem korekty mego grubego tomu Collected Poems, ju| musiaBem robi korekty My Century Wata i mojego Ogrodu nauk po francusku (L'immoralite de l'art), a teraz Nieobjta ziemia po francusku. Aha, jeszcze adiustacja tomiku wierszy Wata w angielskim przekBadzie. Odkrycie, przy korektach francuskiego tomu, do jakiego stopnia jzyk staBy, wyrobiony literacko, jest nieprzychylny poezji. Bo we francuskim na wszelkie zespoBy sBów, które ukBadamy z trudem, szukajc swego wyrazu, s gotowe formuBy i oczywi[cie std skBonno[ tBumaczy do u|ycia tych formuB. Ja:  na pocztku [wiata", tBumacze:  a l'aube du monde". Ale| a 1'aube znaczy o brzasku, o [wicie, co banalne. Ja:  czyta zaklcie", tBumacz:  une formule magiue" - a z czytaniem co si staBo? I tak dalej. Nie chce mi si mno|y przykBadów. I to wszystko trzeba jako[ wyBawia. To mog zrobi we francuskim. Ale co si dzieje w innych jzykach? Groza. Dzisiaj dzwoniB dziennikarz wgierskiego pochodzenia z Brazylii, który przygotowuje przekBad moich wierszy na portugalski. PowiedziaB, |e mój tomik wydany w Budapeszcie jest znakomicie przeBo|ony. 242 Skd on wie? Czy porównywaB z oryginaBami? Mo|e to prawda, ale nie mog sprawdzi. Tak samo ostatecznie, jak nie mog zapobiec pewnym monopolom