art...

310 k.c.) z pierwszeñstwa przed prawami powsta³ymi po ustanowieniu jego prawa. Ju¿ w tym miejscu wypada zasygnalizowaæ, ¿e ca³kiem odmienne uregulowania, gdy chodzi o mo¿liwoœæ umownego ograniczenia rozporz¹dzania rzecz¹ przez zastawcê, obowi¹zuj¹ odnoœnie do zastawu rejestrowego (§ 53, V, 3). III. Zaspokojenie siê przez wierzyciela z rzeczy zastawionej nastêpuje wed³ug przepisów o s¹dowym postêpowaniu egzekucyjnym (art. 312 k.c.). Przepis ten oznacza, ¿e wierzyciel pragn¹cy zaspokoiæ siê z rzeczy obci¹¿onej zastawem musi uzyskaæ tytu³ egzekucyjny (a wiêc z regu³y wytoczyæ odpowiednie powództwo), a nastêpnie wykonawczy i z³o¿yæ wniosek egzekucyjny do komornika. Strony nie mog³yby natomiast postanowiæ, ¿e sprzeda¿y rzeczy oddanej w zastaw bêdzie móg³ dokonaæ sam zastawnik albo ¿e w razie niewykonania zobowi¹zania zastawnik stanie siê w³aœcicielem tej rzeczy. Zasada ta ma na celu ochronê d³u¿nika i jako taka ma charakter normy iuris cogentis. Kodeks obecnie przewiduje od niej jeden wyj¹tek (nie mówimy tutaj o zastawie rejestrowym i reguluj¹cej go ustawie). 286 XV. Zastaw Je¿eli mianowicie przedmiotem zastawu s¹ rzeczy maj¹ce okreœlon¹ przez zarz¹dzenie w³aœciwego organu pañstwowego cenê sztywn¹, mo¿na siê umówiæ, ¿e w razie zw³oki z zap³at¹ d³ugu przypadn¹ one — w odpowiednim stosunku — zastawnikowi na w³asnoœæ zamiast zap³aty, wed³ug ceny z dnia wymagalnoœci wierzytelnoœci zabezpieczonej (art. 313 k.c.). Przepis ten nie ma dzisiaj ¿adnego praktycznego znaczenia, bowiem ceny sztywne nie istniej¹. W zasadzie zastawnik nie ma prawa korzystania z rzeczy oddanej mu w zastaw. Je¿eli jednak rzecz obci¹¿ona przynosi po¿ytki (np. zwierzê domowe), zastawnik powinien, w braku odmiennej umowy, pobieraæ je i zaliczaæ na poczet wierzytelnoœci i zwi¹zanych z ni¹ roszczeñ (art. 319 k.c.). Zob. te¿ § 45, IV. Przedawnienie wierzytelnoœci zabezpieczonej zastawem nie narusza uprawnienia zastawnika do uzyskania zaspokojenia z rzeczy obci¹¿onej. Nie dotyczy to jednak roszczenia o odsetki lub inne œwiadczenia uboczne (art. 317). Zastawnik, któremu rzecz zosta³a wydana, powinien czuwaæ nad jej zachowaniem stosownie do przepisów o przechowaniu za wynagrodzeniem (art. 318 k.c.). Je¿eli rzecz zostaje nara¿ona na utratê lub uszkodzenie, zastawca mo¿e ¿¹daæ jej z³o¿enia do depozytu s¹dowego lub zwrotu za ustanowieniem innego zabezpieczenia lub sprzeda¿y; w tym ostatnim wypadku zastaw przechodzi na uzyskan¹ ze sprzeda¿y cenê, która powinna byæ z³o¿ona do depozytu s¹dowego (art. 321 k.c.). IV. Zastaw, jako prawo rzeczowe ograniczone, wygasa z ró¿nych przyczyn wymienionych w § 35, V. Zastaw jednak nie wygasa na skutek nabycia rzeczy nim obci¹¿onej przez zastawnika na w³asnoœæ, a wiêc kon-fuzji, je¿eli zabezpieczona zastawem wierzytelnoœæ jest obci¹¿ona prawem osoby trzeciej lub na jej rzecz zajêta (art. 325 § 2 k.c.). Jako przyczyny odnosz¹ce siê specjalnie do wygaœniêcia zastawu nale¿y wymieniæ: a) wygaœniêcie wierzytelnoœci, b) przeniesienie wierzytelnoœci zabezpieczonej bez przeniesienia zastawu (art. 323 § l k.c.), c) zwrócenie przez zastawnika rzeczy zastawcy (art. 325 § l k.c.). Po wygaœniêciu zastawu zastawnik powinien zwróciæ rzecz zastawcy (art. 318 zd.2k.c.). Rozdzia³ XVI ZASTAW REJESTROWY Literatura podstawowa: J. Pisuliñski, J. Sk¹pski: O wstawiê rejestrowym H zwi¹zku T. projektem ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, „KPP" 1996, s. 747; E. Niezbecka, J. Mojak: Ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, Komentarz. Lublin 1997; T. Stawecki, M. Tomaszewski, F. Zedler: Ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. Komentarz, Warszawa 1998; Z. Struœ, M. Strus-Wo³os: Komentarz do ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. Warszawa 1997; J. Mojak, D. Pelak, J. Sieklucki, J. Wid³o: Umowa o ustanowienie zastawu rejestrowego, Lublin 1998; Z. Swieboda: Zastaw rejestrowy i rejestr zastawów. Warszawa 1998; M. Dietrich: Zastaw rejestrowy — ograniczone prawo rzeczowe szczególnego rodzaju, M. Pr. 1998, nr 5; J. Mojak, J. Wid³o: Sadowy zastaw rejestrowy w systemie praw rzeczowych, „Rejent" 1999, nr 4. § 53. Pojêcie i funkcje zastawu rejestrowego I. Jak ju¿ by³a o tym mowa (§ 45,1 i II oraz §51,1), potrzeby zwi¹zane z rozwojem w naszym kraju gospodarki rynkowej sprawi³y, ¿e ustawodawca powo³a³ niedawno do ¿ycia — obok istniej¹cego zastawu zwyk³ego, który spe³nia³ i spe³nia swoje zadanie w zasadzie tylko w dziedzinie zabezpieczenia kredytu konsumpcyjnego — instytucjê zastawu rejestrowego; likwiduj¹c jednoczeœnie nie odgrywaj¹cy powa¿niejszej roli tzw. zastaw bankowy. Nast¹pi³o to ustaw¹ z 6 XII 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (Dz.U. Nr 149, póz. 703 z póŸn. zm.), która wesz³a w ¿ycie z dniem l stycznia 1998 roku