Ostatecznie dla należycie zorganizowanego umysłu śmierć to tylko początek nowej wielkiej przygody.
Zadaniem pracy było poznanie, czy uczniowie klasy IV posiadają wybrane umiejętności wynikające z programu klas od I do IV, a które z nich wymagają oddzielnego potraktowania i dalszych ćwiczeń. Technika pomiaru badanego zjawiska - test badania umiejętności, została zaproponowana przez Kuratorium Oświaty w Olsztynie. Techniką wiodącą był test osiągnięć szkolnych i jemu pragnę poświęcić najwięcej uwagi. Według B. Niemierki (1975) test jest "zbiorem zadań dostosowanych do określonej treści nauczania w taki sposób, aby na podstawie wyników testowania można było ustalić w jakim stopniu treści te są opanowane przez ucznia". Powinien - zdaniem autora -charakteryzować się dokładnością, obiektywnością i liczbową wymię mość i ą. Ze względu na układ odniesienia wyników testowania dzielimy testy na roznicujące i sprawdzające. Punktem odniesienia dla wyników testów sprawujących są bliżej określone wymagania programowe danego przedmiotu •asnie wymagania programowe z matematyki w klasach od I do IV szkoły .Pscjalnej dla lekko upośledzonych umysłowo stały się przedmiotem moich an. Problematyka badań dotyczyła w szczególności działu programowego dsach od I do IV nazwanego "zastosowanie praktyczne" (Program, 1985). tg ten zasługuje na szczególną uwagę, gdyż wskazuje na użyteczność ma-yki w życiu codziennym. Do badań wybrano następujące zagadnienia: 119 • gospodarowanie pieniędzmi (liczenie i płacenie),• praktyczne wykorzystanie poznanych jednostek miar (metr, centymetr), • odczytywanie wskazań zegara (pełne godziny), • znajomość cyfr rzymskich, • znajomość nazw miesięcy, • porównywania jednostek wag, • rozpoznawania kształtów poznanych figur geometrycznych. W codziennym funkcjonowaniu w życiu społecznym za niezbędne uważam umiejętności dotyczące znajomości liczb naturalnych oraz wykonywanie działań na tych liczbach, jak: dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie. Dlatego treści te włączono w zakres badania. Sporządzając test uwzględniono taksonomię celów wg B. Niemierki (1997), który wyróżnia dwa poziomy celów: Poziom l - dotyczący następujących kategorii: A - zapamiętania wiadomości, B - zrozumienia wiadomości. Poziom II - dotyczący kategorii: C - stosowania wiadomości w sytuacjach typowych, D - stosowania wiadomości w sytuacjach problemowych. Hierarchiczność tego schematu polega na tym, że wyższy poziom i wyższe kategorie opierają się na niższych, a zatem niższe nie mogą być pominięte w toku nauki. Celem badań było stwierdzenie, czy uczniowie kl. IV posiadają wybrane umiejętności z matematyki, wynikające z programu klas od l do IV szkoły specjalnej. Cele szczegółowe dotyczyły przede wszystkim poznania poziomu II i kategorii C. Badania miały przynieść odpowiedzi na pytania: • czy uczeń potrafi rozpoznawać 3 figury geometryczne (trójkąt, prostokąt, koło)? • czy uczeń potrafi: a) odczytać pełną godzinę na zegarze z cyframi arabskimi? b)^ zaznaczyć pełną godzinę na zegarze z cyframi rzymskimi? • czy uczeń potrafi ustalić kolejność miesięcy w roku kalendarzowym- • czy uczeń potrafi liczyć pieniądze w złotych (monety)? • czy uczeń potrafi porównać jednostki wag (kg i dag)? • czy uczeń potrafi: a) zmierzyć za pomocą linijki dwie długości podane w cm? b) dodawać długości dwóch odcinków wyrażonych w cm? c) porównać różnicowo dwie długości podane w cm? • czy uczeń potrafi porządkować liczby dwu- i trzycyfrowe od n mniejszej do największej? . -^m1-^^^^^ ,dani»3 - ustalanie koleJnos"""""^ . "z,dan," ^^"""yn. ^ . . z>dan,u 4 -1.---^,:,LTwag »g. dag), ::::?a::^^=^^^ Ryć. l. Wyniki testu w zakresie umiejętności - poziom podstawowy 1. Znajomość Figur geometrycznych 2. Znajomość pełnych godzin 3. Znajomość cylr rzymskich 4. Znajomość kolejności miesięcy w roku 5. Umiejętność liczenia pieniędzy 6. Umiejętność porównywania jednostek wag 7. Umiejętność pomiaru długości 8. Umiejętność porządkowania liczb Ryć. 2. Wyniki testu w zakresie umiejętności - poziom wyższy 1. Umiejętność dodawania 2. Umiejętność odejmowania 3. Umiejętność mnożenia 4. Umiejętność dzielenia• w zadaniu 7 - porządkowania liczb dwu- i trzycyfrowych od najmniejszej do największej: Zdecydowanie najlepiej wypadły zadania l i 6a. Każde z nich poprawnie wykonało 117 osób, tj. 95% badanej grupy. Bardzo dobrze uczniowie rozwiązali zadanie 2, na które odpowiedziało 115 osób, tj. 93%. Wyniki pozwalają stwierdzić, że uczniowie opanowali te umiejętności. Najsłabiej na tym poziomie wymagań była opanowana umiejętność porównywania jednostek wag w kg i dag. Zaledwie 59 osób udzieliło odpowiedzi poprawnej, tj. 48% badanych uczniów (zob. też ryć. l). Poziom wyższy sprawdzał opanowanie umiejętności w zakresie: • dodawania dwóch odcinków wyrażone w cm (zadanie 6b), • porównywania różnicowego dwóch odcinków wyrażonych w cm (zadanie 6c), • mnożenia w zakresie 50 (zadanie 8), • dzielenia w zakresie 50 (zadanie 9)